پاورپوینت، یونجه گیاهی با خواص بی نظیر است که از دیرباز در طب سنتی و طب مدرن مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه منبعی غنی از ویتامین ها، مواد معدنی، و آنتی اکسیدان ها است که خواص دارویی و غذایی متعددی دارد.
یونجه
یونجه برای درمان کمبود ویتامین A,C,E,K به کار میرود. به عنوان مغذی و منبع نمک های معدنی کلسیم، فسفر و آهن میباشد.
ریخت شناسی گیاه
گیاهی پایا، ایستاده یا خیزان است که گاهی خوابیده با بن محکم و قوی، کم و بیش چوبی شده و طویل که ارتفاع آن به ۸۰-۳۰ سانتیمتر میرسد. ساقه متعدد، ایستاده یا خیزان، گاهی خوابیده بر خاک، سبز علفی، برگپوش است. برگ دارای سه برگچه، برگچهها و از تخممرغی یا پهن دراز، در انتهاء دندانهدار، گل به رنگ بنفش یا آبی، گاهی سفیدرنگ، مجتمع در خوشههای پهن دراز میباشد. میوه نیا، بدون کرک یا پوشیده از کرکهای نرم و کوتاه بر هم خوابیده، فاقد خار است.
محل رویش
در بلوچستان، ارتفاعات تفتان، دیلمان، ارومیه، مسجد سلیمان، اصفهان، کردستان و بخشهای شمالی کشور پراکندگی دارد.
زمان برداشت
در تابستان جمعآوری میشود.
قسمت مورد استفاده
قسمت های هوائی گیاه
کاربرد درمانی
برای درمان کمبود ویتامین A,C,E,K بهکار میرود. بهعنوان مغذی و منبع نمکهای معدنی کلسیم، فسفر و آهن میباشد.
آثار فارماکولوژیک
سطح کلسترول افراد مبتلابه زیادی چربی خون را طبیعی میکند.
احتیاط مصرف
کاناوائین جزء سمی گیاه است.
منع مصرف
دوز بالا با داروهای ضد انعقاد خون و هورمونهای ضد بارداری تداخل دارد. یونجه در بیماران دیابتی روی غلظت خون تأثیر میگذارد. مصرف دانههای آن در شیردهی و بارداری منع شده است.
ترکیبات شیمیائی
ایزوفلاوونوئید، کومارین، آلکالوئید، ویتامین، اسید، آمینواسید، ساپونین، استروئید، کربوهیدرات، پیگمان، موادمعدنی، پروتئین.
نحوه و میزان مصرف
- دمکرده: ۱۰-۵ گرم گیاه خشک سه بار در روز میل شود.
- عصاره مائی: به نسبت ۱:۱ در الکل ۲۵%، ۱۰-۵ میلیلیتر سه بار در روز میل شود.
مصرف غذائی
در مقادیر کم طعمدهنده غذائی است.
شرايط اقليمى و خاکى يونجه
يونجه مخصوص مناطق گرم و خشک- آفتابى با آب فروان است. اگر اين شرايط فراهم باشد بسيار محصول خوبى مىدهد (مثلاً در خوزستان مىتواند ۱۵ چين بدهد)
در کرج چون هوا سرد و معتدل است تعداد چين کاهش پيدا مىکند و به ۵-۴ چين مىرسد. در تبريز چون هوا سردتر است تعداد چين ۳-۲ بار خواهد بود. در مناطق ساحل خزر چون رطوبت زياد است و خاک مرطوب بوده و تهويه نمىشود بنابراين يونجه بهخوبى رشد نخواهد کرد و خشک مىشود (فقط ممکن است يک چين بدهد). با در نظر گرفتن خوشخوراکى و هزينه کمتر و طول بهرهبرداري، قابل توصيه است که کشت يونجه توسعه يابد.
انواع یونجه
- يونجه رازکى – يونجه سياه
- نام علمى: Medicago lupulina L
- نام انگليسى: Hopclover, Black medick
گياهچه
لپهها در سطح بالائى سبز تيره و در سطح زيرين سبز کمرنگ و به طول ۴ تا ۹ ميلىمتر هستند. اولين برگهاى حقيقى به مقدار کم پوشيده از کرکهاى کوچک، و بهصورت يک برگچهاى است. ساير برگها سه برگچهاى هستند.
اندامهاى رويشى
گياهى يک سالهٔ زمستانه يا دوساله، ايستا يا خوابيده به ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ سانتىمتر که توسط بذر تکثير مىيابد. ساقهها متعدد، باريک، چند ضلعى ضعيف و ترد هستند. برگها سه برگچهاى و برگچهها واژ تخممرغى تا تقريباً لوزى شکل که در قاعده گوهاى هستند و در قسمتهاى انتهائى دندانهدار و داراى نوکى چالدار هستند. طول دمبرگهاى اين گياه يک سانتىمتر و گاهى اوقات دمبرگهاى پائينى تا ۷ سانتىمتر هم مىرسند. ساقه و برگهاى اين گياه بدون کرک يا کرکدار و يا داراى غده است.
اندامهاى زايشى
گل آذين بهصورت خوشه و شامل ۱۰ تا ۳۰ گل زرد رنگ است که بهصورت متراکم در کنار يکديگر قرار گرفتهاند. طول گلها ۵ تا ۱۵ ميلىمتر است که بر روى دمگلى باريک و به طول ۲ تا ۳ سانتىمتر مستقر هستند. در هر گلآذين چندين ميوه تشکيل مىشود و ميوهها نيام، کليوى شکل و به طول دو تا سه ميلىمتر است.
ميوهٔ رسيده سياهرنگ، بدون کرک و يا پوشيده از کرکهاى متراکم يا بهطور پراکنده داراى نقاط سفيدرنگ با کرکهاى ساده و يا شامل غدههاى پراکنده هستند. بذرهاى اين گياه زرد و يا قهوهاى رنگ، دندانهدار، به طول ۵/۱ تا ۲ و قطر ۱ تا ۵/۱ ميلىمتر است.
موسم گلدهى آن ارديبهشت تا مردادماه است.
محل رشد و پراکنش
اين علف هرز نواحى مرطوب با خاکهاى قليائى را ترجيح داده و عمدتاً در چمنزارها، پارکها، مزارع، حاشيهٔ جادهها، کانالهاى آبيارى و باغها مشاهده مىشود.
یونجه Alfalfa
- یونجه سرشار از ویتامین های A,C,E,K و همچنین دارای آمیلاز كه انزیم مخصوص هضم مواد نشاسته ای است می باشد .
- یونجه گیاهی است علفی و چند ساله كه ارتفاع آن تا یك متر میرسد برگهای آن دارای سه برگچه می باشد برگچه های نوك تیز، سبز رنگ و بیضی شكل است.
- گل های یونجه بشكل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی كوچكتر از آنزمی باشد.
- یونجه ریشه ای بسیار عمیق درد و ریشه آن تا سه متر بداخل زمین نفوذ می كند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است كه از خاك می گیرد.
- یونجه از زمانهای بسیار قدیم در ایران كشت می شده است و در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح از یاران به یونان برده شد و در قرن هفتم بعد از میلاد به اروپا راه یافت . یونجه در ایران در مناطق مركزی و جنوبی به مقدر بسیار زیاد كشت می شود .
- زنبور عسل گل یونجه را دوست درد واز آن شهد زیادی بدست می آورد و تبدیل به عسل می كند .
- پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهارپایان بوده ولی در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می رسد .
تركیبات شیمیایی
یونجه سرشار از ویتامین های A,C,E,K و همچنین دارای آمیلاز كه انزیم مخصوص هضم مواد نشاسته ای است می باشد .
آنزیم های بسیاری در یونجه یافت می شود بعنوان مثال می توان از امولسین ،اینورتاز ، و پكتیاز نام برد .یونجه دارای حدود ۲۰%پروتئین می باشد پروتئین های موجود در یونجه عبارتند از :
- لیزین ،آرژنین ، هیستیدین ، آدنین ، فنیل آلانین ،آسپاراژین و سیستین . یونجه دارای اسید فسفریك نیز هست .
- یونجه همچنین دارای منیزیوم ، آهن و مقدر جزئی ارسنیك و سیلیس است .
بنابراین یونجه از نظر مواد غذایی بسیار قوی است و غذای خوبی برای انسان و حیوانات است.
خواص داروئی
یونجه از نظر طب قدیم ایران گرم است . البته تاره آن گرم و تر و خشك شده آن گرم و خشك است
یونجه از نظر اینكه دارای بسیاری از مواد معدنی می باشد شیره آن برای بچه هایی كه در حال رشد هستند و اسخوان بندی محكمی ندارند بسیار مفید است . حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه ها می فروشند كه آنرا می توان برای بچه های شیر خوار مصرف كرد.
برای تهیه شیره یونجه باید مقدر ۳۰۰ گرم یونجه را در یك لیتر آب ریخت و آنرا جوشانید تا مقدر آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آنرا صاف كرده و مقدر كمی عسل به آن اضافه كنید كه بصورت شربت داراید . مقدر مصرف برای طافال ۲۰۰ گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود ۵۰ گرم یم باشد كه می توان به شیر آنها اضافه نمود.
- اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می توانند از این شیره استفاده كنند .
- یونجه رابصورت تازه و یا جوانه آنها رابا سالاد میل كنید . جوانه یونجه را بصورت بسته بندی شده می توانید از سوپر ماركتها خریدری كنید .
- یونجه ملین است .
- یونجه دو برابر اسفناج آهنم درد بنابراین خونساز است و برای كسانیكه به كم خونی مبتلا هستند مفید است.
- یونجه بعلت درا بودن آهن برای درمان بیمایر راشیتیسم بكار می رود .
- عوارض كمبود ویتامین ث با خوردن یونجه از بین میرود.
- یونجه تازه در بسیاری از كشورها مانند چین و روسیه و آمریكا به مقدر زیاد بجاری اسفناج مصرف می شود.
- یونجه را در داروخانه ها و فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها بصورت پودر ، كپسول و قرص بفروش می رسانند . مقدرمصرف آن سه قرص در روز است.
- با همه مزایایی كه یونجه درد در خوردن تازه آن نباید زیاده روی كرد زیرا بسیار نفاخ است و حتی حیواناتی كه به مقدر زیا د از آن می خورند بعلت گاز زیاد ممكن است تلف شوند.
- ضماد پخته یونجه را اگر روزی چند بار روی اعضایی كه رعضه دارند بگذارید آنها را شفا می دهد.
- تخم یونجه قاعده آور است و برای این منظور تخم یونجه را بصورت دم كرده مصرف كنید .
- دم كرده یونجه درمان اسهال است.
- برای نرم كردن سینه و تسكین سرفه روزی ۲-۳ فنجان دم كرده تخم یونجه را مصرف كنید.
- برای درمان لقوه و رعشه تخم یونجه را در روغن زیتون بریزید و مدت یك هفته جلوی آفتاب بگذارید سپس آنرا صاف كنید و روزی چند قاشق از آنرا بخورید و همچنین روی اعضایی كه رعشه دارند بمالید.
- یونجه حاوی مقدرزیادی ویتامین است . كوبیده آن زخم را بسرعت الیتام داده و از خونریزی جلوگیری می كند .
فهرست مطالب پاورپوینت یونجه خواص دارویی و غذایی
یونجه
نحوه و میزان مصرف
شرايط اقليمى و خاکى يونجه
انواع یونجه
گياهچه
گياه کامل
اندامهاى رويشى
اندامهاى زايشى
محل رشد و پراکنش
یونجه Alfalfa
تركیبات شیمیایی
خواص داروئی
يونجه (Medicago)
یونجه و بیماریها
عوارض پوستی
عوارض غدد اندوكرین
عوارض معدی و رودهای
واكنشهای متابولیك
باروری، بارداری و شیردهی
تب یونجه
مبارزه با آفات یونجه
جوندگان
طرق مبارزه با سس
علفهاى هرز در يونجه
روش مصرف کود در زراعت یونجه
ارقام یونجه
منابع