شهرها به عنوان مراکزی از رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سطح جهانی اهمیت دارند. بنابراین، برنامه‌ریزی شهری یکی از موارد حیاتی برای تضمین توسعه پایدار و بهره‌وری منابع شهری است. یکی از ابزارهای مهم در این زمینه، استراتژی توسعه شهری یا به اختصار CDS است. در این پاورپوینت به بررسی دقیق تعریف و اهداف CDS و نحوه اجرای آن پرداخته خواهد شد.
استراتژی توسعه شهری (CDS) چیست؟
CDS یک رویکرد برنامه‌ریزی شهری است که به منظور تعیین توسعه بلندمدت یک شهر و تدوین برنامه اقدام‌های کوتاه مدت ایجاد می‌شود. این استراتژی با استفاده از تکنیک‌های مشارکتی تدوین می‌شود و هدف اصلی آن تأمین توسعه پایدار شهری از طریق ایجاد ظرفیت اجتماعی برای مشارکت شهروندان و اقدام همگانی است.
CDS چیست؟
CDS در واقعیت، شکل‌های مختلفی به خود می‌گیرد و بسته به موقعیت و محتوای آن متغیر است. اما پنج ویژگی اساسی در تعریف CDS وجود دارد:
- فرآیند CDS و تولید متعلق به شهر است و نه به دولت فرادست یا مشاورهای خارجی.
- در این فرآیند، مشارکت گسترده گروه‌های ذی‌نفع از اهمیت بالایی برخوردار است.
- CDS تنها یک سیاست نیست و نمی‌توان آن را در یک سند ایستا مانند طرح جامع مجسم دید.
- این فرآیند به سمت تفکرات جدید درباره توسعه شهر و قابلیت پایداری آن هدایت می‌کند.
- CDS یک چشم‌انداز بلندمدت را تعریف می‌کند، اما با برنامه‌های اجرایی کوتاه مدت به اوج می‌رسد.
ارتباط بین برنامه توسعه راهبردی و برنامه‌ریزی متعارف
برخلاف آنچه ممکن است فکر شود، برنامه توسعه راهبردی و برنامه‌های ریزی متعارف مثل طرح جامع و تفضیلی، برخلاف یکدیگر نیستند و می‌توانند به عنوان مکمل‌های یکدیگر عمل کنند. بعد از تعیین راهبردهای توسعه که ناظر بر توسعه جامع شهر هستند، برنامه‌ها و طرح‌های جامع و تفضیلی بر اساس این راهبردها تدوین خواهند شد. این روش باعث می‌شود که طرح‌های جامع و تفضیلی به عنوان یکی از برنامه‌های اجرایی، بر پایه راهبردهای تعیین شده برای توسعه کالبدی و کاربری اراضی تهیه شوند.
چرا با وجود طرح‌های جامع و تفضیلی به تهیه برنامه توسعه راهبردی می‌پردازیم؟
طرح‌های توسعه کالبدی و کاربری اراضی (جامع و تفضیلی) تنها نتیجه توافق و تعهد مدیران دستگاه‌های مختلف در توسعه شهر نیستند. علاوه بر این، این طرح‌ها تمایل به حل مسائل کالبدی دارند و به مسائل و معضلات دیگر شهر که در اغلب موارد حل آنها وابسته به مسائل کالبدی دارند، توجه نمی‌کنند. بنابراین، تهیه برنامه توسعه راهبردی مقدم بر تهیه طرح‌های توسعه کالبدی است. این برنامه‌ها به خصوص با تأکید بر واقع‌گرایی در تصمیمات نهایی و جلب توافق و تعهد عمومی برای انجام آنها، می‌توانند طرح‌های توسعه کالبدی را به واقعیت نزدیک‌تر و اجرایی‌تر کنند.
تاریخچه CDS
مفهوم CDS از سال 1998 توسط نهادی که وابسته به بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی است، مطرح شد. تا کنون، این استراتژی در 140 شهر کوچک و بزرگ و کلان در آسیا شرقی اجرا شده است. CDS به عنوان ابزاری معنی‌کردن اهداف هزاره توسعه و رسیدن به اهداف منطقه‌ای و محلی حمایت می‌کند. در ابتدا، این طرح توسط خود شهرها هدایت می‌شود. سازمان “ائتلاف شهرها” در سال 1999 توسط “بانک جهانی” و “مرکز سکونتگاه‌های انسانی سازمان ملل متحد” تأسیس شد. اهداف این سازمان شامل افزایش اثربخشی شرکت‌های عمران شهری، افزودن سهم اقشار فقیر شهری از منابع، و ایجاد محملی برای بالا بردن دانش و مهارت‌های جمعی است.
فهرست مطالب
- استراتژی توسعه شهری (CDS) چیست؟
- CDS چیست؟
- ارتباط بین برنامه توسعه راهبردی و برنامه‌ریزی متعارف
- چرا با وجود طرح‌های جامع و تفضیلی به تهیه برنامه توسعه راهبردی می‌پردازیم؟
- تاریخچه CDS
- نمونه ایز تجربه جهانی: CDS
- نمونه ایز از سیاست‌ها
- نتیجه‌گیری
- جمع‌بندی
- منابع
نتیجه‌گیری
استراتژی توسعه شهری (CDS) یک ابزار مهم در برنامه‌ریزی و توسعه شهری است که توانایی تعیین چشم‌انداز بلندمدت شهرها و ایجاد برنامه اقدام‌های کوتاه مدت را دارد. این استراتژی از مشارکت شهروندان و تعهد عمومی برای توسعه پایدار شهری حمایت می‌کند و نقش مهمی در رسیدن به اهداف توسعه منطقه‌ای و محلی دارد.
پرسش‌های متداول
- آیا CDS فقط برای شهرهای بزرگ مناسب است یا می‌تواند در شهرهای کوچک نیز مورد استفاده قرار گیرد؟
- چگونه می‌توان مشارکت شهروندان را در فرآیند CDS تشویق کرد؟
- آیا تجربه CDS در شهرهای آسیایی می‌تواند به دیگر مناطق جهان منتقل شود؟
- چه ابزارها و روش‌هایی برای ایجاد برنامه‌های اقدام کوتاه مدت در اطراف CDS وجود دارد؟
- چگونه می‌توان برنامه‌های توسعه راهبردی و طرح‌های توسعه کالبدی را به هم تطابق داد تا به بهره‌وری بیشتر در توسعه شهری منجر شوند؟