نظریه تصمیم گیری عملی (PDT) یک مفهوم کلیدی در علم تصمیم گیری است که به تحلیل رفتار انسان ها در مواجهه با تصمیم های پیچیده می پردازد. PDT بر اساس ایدههایی از ریاضیات، رفتار شناسی، و اقتصاد ساخته شده است و به ما این امکان را میدهد که عوامل مختلفی مانند عدم قطعیت و ارزش های مختلف را در تصمیم گیریهایمان مدیریت کنیم. این نظریه در مدیریت، اقتصاد، و مهندسی به منظور بهبود فرآیندهای تصمیمگیری و بهینه سازی منابع مورد استفاده قرار می گیرد.
فرایند تفکر در وضعیت های غامض
فرآیند تفکر در مواجهه با وضعیت های پیچیده و غامض یکی از چالشهای مهم در زندگی روزمره هر فرد و مدیریت عاملهای مختلف است. مدیران به عنوان افرادی که باید تصمیمات مهمی را اتخاذ کنند، باید از میان گزینههای متعددی که در اختیار دارند، راهحل مناسب را انتخاب کنند.
واقعیت این است که بسیاری از مسائل روزمره به سادگی قابل حل هستند و تصمیمگیری درباره آنها با تفکر و تدبیر انجام میشود. اما وضعیتهای پیچیدهتر و غامض تر نیازمند یک فرآیند تفکر منطقی و سیستماتیک هستند.
فرآیند تفکر معمولاً مشابه فرآیند تولید محصول در نظر گرفته میشود. در فرآیند تولید، مواد اولیه، کار، و سرمایه با هم ترکیب میشوند تا محصول تولید شود. به همین ترتیب، در فرآیند تفکر، اطلاعات، تجربه، دانش، و هوش به یکدیگر ترکیب میشوند و به تصمیمات منطقی و بهینه منجر میشوند.
فرآیند تفکر را میتوان به شکل مراحل منطقی توصیف کرد. مرحله اول این فرآیند شناخت و تشخیص وضعیت است. باید تشخیص داد که با چه نوع وضعیتی دست و پنجه نرم کردهایم. وضعیتها ممکن است ساده و آشکار باشند یا پیچیده و غامض. وضعیتهای ساده به راحتی قابل طبقهبندی و حل هستند. اما در مواجهه با وضعیتهای پیچیده، نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق تری داریم تا به راهحلهای بهینه دست پیدا کنیم.
در مرحله دوم، وضعیتها بر اساس اهمیت و اولویتها دستهبندی میشوند. این مرحله به ما کمک میکند تا مشکلات را بر اساس اهمیت آنها مرتب کرده و به ترتیب اولویت به حل آنها بپردازیم. سپس با استفاده از مکانیسمهای عملیاتی مناسب، به تدریج به راهحلهای موثر دست پیدا میکنیم.
شناسائی وضعیت غامض و تجزیه آن
بعضی از وضعیتها پیچیده و گمراه کننده هستند، به این معنی که مدیران نمیتوانند به سادگی اطلاعات مورد نیاز را درباره آنها شناسایی کنند. چرا که این وضعیتها از اجزاء و عوامل مختلفی تشکیل شدهاند. در واقعیت، وضعیتهای پیچیده میتوانند با تجزیه و تحلیل به اجزاء سادهتری تقسیم شوند و هر کدام از این اجزاء به صورت مستقل مورد بررسی قرار گیرند.
اگر یک مدیر تلاش کند که بدون تجزیه و تحلیل، وضعیت پیچیده را به طور کامل حل کند، مانند تلاش برای باز کردن یک گره تار بدون تفکیک نخ ها، نتواند موفقیت آمیز باشد. بعد از تجزیه و تحلیل وضعیت پیچیده به اجزاء ساده، لازم است که اولویتها بر اساس زمان مشخص شوند و برای هر قسمت، اولویتهای مناسب تعیین شود.
فهرست مطالب
فرایند تفکر در وضعیت های غامض
شناسایی وضعیت غامض وتجزیه آن
اولویت بندی زیر وضعیتهای ساده شده
اهمیت
فوریت
گرایش
تشخیص نوع وضعیت ساده
تجزیه و تحلیل تصمیم(ت ت ت)
تجزیه وتحلیل مساله(ت ت م )
تجزیه وتحلیل مسائل بالقوه(ت ت م ب )
فرایند تفکر در وضعیت تجزیه و تحلیل تصمیم(ت ت ت )
ماهیت تصمیم گیری
اهميت تصمیم گیری
تعریف موضوع تصمیم گیری
تعیین اهداف
طبقه بندی اهداف وتعیین ضرایب آنها
یافتن راه حلها،ارزیابی و تصمیم موقت
شناسایی و ارزیابی پیامد های زیان بخش راه حل های انتخاب شده:
اتخاذ تصمیم نهایی
نمودارها
منابع