در این پاورپوینت به معرفی روش آبیاری قطره‌ای به عنوان روشی کارآمد و صرفه‌جو در مصرف آب پرداخته شده است. این روش به دلیل مزایای زیادی که دارد، در مناطق خشک و کم‌آب بسیار مناسب است.
آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای یک سیستم مدرن و کارآمد در زمینه کشاورزی است که از اواسط دهه 1960 به عنوان یک تکنیک نوین آغاز شد. این سیستم شامل یک شبکه وسیع از لوله های نسبتاً باریک است که آب پس از تصفیه به سمت خاک نزدیک گیاه هدایت می‌شود. در این شبکه آب با فشار کم از روزنه یا وسیله‌هایی به نام گسیلنده خارج شده و به صورت قطرات کوچک در پای بوته‌ها ریخته می‌شود. این روش آبیاری که با ورود شیلنگ‌ها و تجهیزات پلاستیکی ارزان به بازار گام زد باعث بهینه سازی مصرف آب و افزایش بهره‌وری در کشاورزی شده است.
انواع سیستم های آبیاری قطره ای
انواع سیستم‌های آبیاری قطره‌ای متنوعی را شامل می‌شود. یکی از این انواع آبیاری قطره چکانی است که با پخش آهسته‌ی آب بر روی سطح خاک به صورت قطرات مجزا یا پیوسته یا جریان‌های باریک از روزنه‌های ریز صورت می‌گیرد. سیستم دیگر آبیاری زیربستری است که در آن جریان آب وجود ندارد به جای آن یک فضای رطوبتی ملایم و یکنواخت به نام پیاز رطوبتی در اطراف ایجاد می‌شود. لوله‌های این سیستم اسفنجی هستند و با فشار کم آب را از دیواره لوله تراوش می‌دهند موجب ایجاد فضای رطوبتی متعادل می‌شود. این لوله‌ها با توجه به نوع گیاه و شرایط آب و هوایی تولید می‌شوند و در انواع مختلف محیط‌ها مانند مزارع، باغ‌ها، پارک‌ها، فضاهای سبز، جنگل‌های مصنوعی، زمین‌های ورزشی، گلخانه‌ها، باغچه‌های منازل و گلدان‌ها قابل استفاده هستند. نصب این لوله‌ها می‌تواند به صورت دستی یا مکانیزه انجام شود.
در نصب دستی لوله‌ها توسط کارگران در خاک قرار داده می‌شوند و سپس با خاک مناسب پوشانده می‌شوند. در نصب مکانیزه لوله‌ها همزمان با ایجاد شیار توسط شیارکن یا زیرشکن‌های مناسب که توسط تراکتور کشیده می‌شوند در خاک قرار می‌گیرند.
در ادامه دو سیستم دیگر نیز به نام‌های آبیاری فواره‌ای و آبیاری مه پاش توضیح داده شده‌اند. سیستم آبیاری فواره‌ای با استفاده از اشانک چتر مانند آب را در محل مورد نظر پخش می‌کند و با اختصاص یک آبفشان برای هر درخت نیاز آبی را کاملاً تأمین می‌کند. در نهایت آبیاری مه پاش پخش آب به وسیله یک اشانک یا مه پاش کوچک بر روی سطح خاک را توصیف می‌کند.
ویژگیهای آبیاری قطره ای
ویژگی های آبیاری قطره‌ای با خصوصیات منحصر به فردی از دیگر روش‌های آبیاری متفاوت است. این ویژگی‌ها عبارتند از: فقط بخش معدودی از خاک مرطوب شده و مورد آبیاری قرار می‌گیرد، مقدار بدهی آب و فشار مورد نیاز برای آبیاری به حداقل کاهش می‌یابد، تأسیسات شبکه آبیاری سبک و در محل‌های ثابتی نصب می‌شوند، خیس و مرطوب شدن برگها و پوشش گیاهی اتفاق نمی‌افتد این روش به عنوان یک روش مطلوب برای افزایش حاصلخیزی گیاهان شناخته می‌شود و از سایر فعالیت‌های معمولاً بر روی گیاه انجام شده به طور کاملاً مستقل است. از دیگر نکات مهم آبیاری قطره‌ای، ضرورت اتوماتیک سازی سیستم در اکثر موارد است که منجر به انتقال کمیت کمتری آب در دفعات بیشتر می‌شود.
عوامل موثر در آبیاری قطره ای
قبل از تصمیم گیری در مورد اجرا و بخصوص قبل ا ز شروع طراحی سیستم آبیاری قطره ای باید عوامل مختلفی از قبیل خاک ، منابع آب ، نوع زراعت ، آب و هوا و غیره مورد بررسی قرار گیرد .
محدودیت های استفاده از سیستم آبیاری قطره ای
استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای با تمام مزایایی که دارد با محدودیت‌هایی همراه است که بر استفاده یا عملکرد این سیستم تأثیر گذارند. محدودیت‌های مهم به شرح زیر هستند: نیاز به سرمایه گذاری اولیه نسبتاً زیاد، خطر تجمع نمک در ناحیه ریشه گیاه، مسدود شدن مجاری قطره چکان به دلیل وجود مواد زاید در آب آبیاری، تأثیر اشعه ماوراء بنفش خورشید بر لوله‌های پلاستیکی در شبکه که باعث افت کیفیت آنها می‌شود، تهدید لوله های پلاستیکی (پلی اتیلن) توسط جوندگان صحرایی، و امکان اثر نامطلوب مواد شیمیایی تزریقی در سیستم که ممکن است جنس لوله‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. در صورت وقوع مشکلات در فیلترها مواد ناخالص وارد لوله‌ها و سپس به قطره چکانها می شود و باعث مسدود شدن آنها می‌گردد.
اجزای مهم سیستم آبیاری قطره ای
اجزای مهم سیستم آبیاری قطره‌ای با سایر سیستم‌های آبیاری تفاوت‌های چشمگیری دارد. این سیستم به تصفیه آب نیاز دارد و سپس آب تصفیه شده را در یک شبکه توزیع مخصوص منتقل می‌کند. اجزای اصلی این سیستم عبارتند از: خط اصلی که شامل پمپ برای تأمین فشار در سیستم، انژکتور کودهای شیمیایی برای تزریق کود به داخل سیستم، فیلتر اولیه جهت جداسازی مواد معلق درشت از آب، فشارسنج در دو طرف فیلتر برای نظارت بر زمان شست و شوی آن با توجه به افت فشار، شیر کنترل جریان، و دپی سنج برای اندازه‌گیری سطح آب که آخرین جزء این خط اصلی است. این اجزاء همگی با همکاری و هماهنگی به منظور ایجاد یک سیستم کامل آبیاری قطره‌ای عالی عمل می‌کنند.
فهرست مطالب
آبیاری قطره ای
انواع سیستم های آبیاری قطره ای
ویژگیهای آبیاری قطره ای
عوامل موثر در آبیاری قطره ای
محدودیت های استفاده از سیستم آبیاری قطره ای
اجزای مهم سیستم آبیاری قطره ای
قطره چکان با مدار و مسیر کوتاه
گسیلنده قابل تنظیم
گسیلنده خیلی ریز
لوله های غلاف دار
لوله های روزنه دار
ویژگیهای گسیلنده ها
انسداد گسیلنده ها
انسداد فیزیکی
انسداد شیمیایی
انسداد بیولوژیکی
شبکه لوله های توزیع آب