جو سازمانی

چکیده مقاله جو سازمانی
این تحقیق با عنوان بررسی مقایسه ای جو سازمانی دانشکده های ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند . به بررسی جوهای حاکم بر دو دانشکده مذکور بر اساس انواع جوهای پیشنهادی هالپین و کرافت می پردازد. که عبارتند از جو باز، خودگردان ، کنترل شده ، دوستانه ، پدرانه و بسته . و دارای ابعاد هشتگانه : روحیه، صمیمیت، بازدارندگی، عدم تعهد شغلی، نفوذ، مراعات، تأکید بر تولید و فاصله گیری است.

در این پژوهش هست سئوال براساس ابعاد هشتگانه جو پیشنهادی هالپین و کرافت مطرح گردید. که در نهایت فرضیات 1 و 2 و 3 و 5 رد نمی شوند و فرضیات 4 و 6 و 7 و 8 رد می شوند.

در این سوألات به ترتیب مطرح شده بود:

1- آیا روحیه سازمانی در دانشکده ادبیات نسبت به علوم بالاتر است؟.
2- آیا صمیمیت سازمانی دردانشکده ادبیات نسبت به علوم بالاتر است؟
3- آیا بازدارندگی سازمانی دردانشکده ادبیات نسبت به علوم پایین تراست؟.
4- آیا عدم تعهد شغلی دردانشکده ادبیات نسبت به علوم پایین تر است؟
5- آیا مراعات دردانشکده ادبیات نسبت به علوم بالاتر است؟.
6- آیا نفوذ دردانشکده ادبیات نسبت به علوم بالاتر است؟
7- آیا تأکید برتولید دردانشکده ادبیات نسبت به علوم پایین تر است؟.
8- آیا فاصله گیری دردانشکده ادبیات نسبت به علوم پایین تر است؟.

در نهایت محققین پس از بررسی داده های بدست آمده به این نتیجه گیری می رسند. که هیچ کدام از دو دانشکده بطور مطلق در یکی از انواع جوهای پیشنهادی هالپین و کرافت قرار نمی گیرند. اما محققین حدوداً مشخص می سازند که دانشکده ادبیات دارای جوی دوستانه و دانشکده علوم جوی مابین باز، دوستانه و پدرانه دارد.

جو سازمانی چیست

مقدمه
استادان و مدیران بخصوص آنهایی که سابقه کاری زیادی دارند، غالباً بااین تجربه آشنا هستند. که در انتقال از یک دانشکده به دانشکده دیگر احساس کرده اند به محیط تازه ای که با محیط قبلی متفاوت است. قدم می گذارند. آنچه که موجب چنین احساسی می شود جو سازمانی است.

جو سازمانی چیز معمولی نیست،. بنابر این، به استناد چه شواهدی می توان از جو دانشگاه ها و تفاوت آنها سخن گفت؟.
مشاهده رفتار کارکنان دانشگاه شواهدی بدست می دهند. مثلاً درب رخی سازمان ها، کارکنان، آسوده خاطرند، با یکدیگر روابط متقابل صمیمانه ای دارند.

شایسته و با صلاحیت به نظر می رسند به گونه ای اعتماد و اطمینان ناظر رابه خود جلب می کنند. اما در برخی سازمان ها که تنش و کشمکش حکم فرماست این عامل در چهره کارکنان، رفتار و گفتار آنان،. در روابط ایشان با یکدیگر به وضوح دیده می شود. و بعضی سازمان ها پرحنب و جوش و کارآمد هستند.

برخی دیگر بی قید و بی تفاوت، برخی بسیار انسانی عمل می کنند برخی سرد و سخت گیرند. این تفاوت ها که محیط روانی و اجتماعی سازمان ها را مشخص می کنند، به جو سازمانی دانشگاه هم مربوط می شوند.

در این تحقیق سعی خواهد شد. پژوهش در راستای شناخت و مقایسه جو سازمانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی ودانشکده علوم دانشگاه بیرجند. بر اساس نظریه ‹‹آندرو هالپین›› و ‹‹دان کرافت›› صورت گیرد. و خرده مقیاس های موجود در جو سازمانی تعیین گردد.

بیان مسأله

‹‹ نیاز یعنی، فاصله میان آنچه هست وآنچه باید باشد. یک مسأله، یک نیاز انتخاب شده است که برای کاهش یا رفع آن باید اقدام شود.››
( راجرز کاخمن، جوی، هرمن، ترجه فریده مشایخ وعباس بازرگان 1374 ص 146)

با توجه به تعریف فوق مسلماً شناسایی فاصله بین وضع موجود، و وضع مطلوب از نظر جو سازمانی حاکم بر دانشکده های مورد مطالعه جهت بهسازی مدیریت در استفاده بهینه از منابع موجود سازمانی، نیازی است که مدیران و دست اندر کاران تعلیم و تربیت جهت رفع آن باید اقدامات لازم را مبذول دارند. اما قبل ازهرگونه اقدام، مدیران و برنامه ریزان باید جو سازمانی موجود دانشده ها را شناسایی کرده و سپس ملاک هایی برای آن تبیین نمایند.

مسلماً یافته های تحقیق پیشنهادی با هدف شناخت و مقایسه جو سازمانی . دانشکده های مورد مطالعه با جو سازمان پیشنهادی هالپین و کرافت زمینه ای خواهد بود. تا مدیران دریابند جو سازمانی دانشکده های تحت تصدی آنها طبق نتایج تحقیق پیشنهادی هالپین و کرافت در چه وضعیتی قرار دارد. تا با به کارگیری پیشنهادهای تحقیق مذکور در مساعد سازی جو موجود دربه نتیجه رساندن برنامه ها اقدام لازم را مبذول دارند.

اهمیت تحقیق

دانشگاه ها به عنوان قلب نظام تعلیم و تربیت هر کشور نقش مهمی در بهبود و توسعه نظام تعلیم و تربیت بر عهده دارند. چرا که فارغ التحصیلان دانشگاه ها به عنوان برومندهای نظام آموزش عالی می توانند. پست های کلیدی کشور وحساس را به عنوان مدیران، طراحان، برنامه ریزان، مهندسان و… درکشور بر عهده گیرند.

مسلماً جو سازمانی مطلوب به عنوان یک متغیر مهم واساسی می تواند. نقش تعیین کننده ای درکیفیت واثر بخشی بروندادهای نظام آموزش عالی داشته باشند. از طرف دیگر از آنجاییکه جو دانشگاه ها تأثیر عمده ای دررفتار سازمانی کارکنان واستادان دارد. مدیران می توانند تأثیر مهم و مثبتی در توسعه جو سازمانی دانشگاه ها ومراکز آموزش عالی داشته باشند.

لذا توضیح وتحلیل جو سازمان های آموزش حائز اهمیت است. این تحقیق به لحاط اینکه چهار چوبی تعریف شده از جو سازمانی برای پژوهشگران و دانشجویان .( علی الخصوص استادان و دانشجویان دانشکده های ادبیات وعلوم دانشگاه بیرجند فراهم کنند) حائز اهمیت است.

اهداف تحقیق

شناخت کیفیت و میزان خرده آزمون های جو سازمانی در دانشکدهای ادبیات و علوم دانشگاه بیرجند بر اساس . نظریه ‹‹ آندروهالپین ودان کرافت›› .
مقایسه نتایج هرکدام از خرده آزمون های جو سازمانی دانشکده های مذکور با یکدیگر .
در نهایت شناخت جو حاکم به هردانشکده.

تعاریف عملیاتی

جو سازمانی: در این تحقیق جو سازمانی دو دانشکده ادبیات و علم بر اساس پرسش نامه توصیف جو سازمانی اصلاح شده. برای آموزش عالی مشتمل بر هشت خرده آزمون .(روحیه، صمیمت، بازدارندگی، عدم تعهد شغلی، مراعات، نفوذ، تأکید بر تولید، فاصله گیری). 40 گویه ای است اندازه گیری می شود.

جو باز : وضعیتی که رد آن میانگین مجموع درصد نمرات خرده آزمونهای روحیه،. نفوذ و مراعات بالا از حد توسط (%50) و میانگین درصد نمرات خرده آزمونهای بازدارندگی عموم تعهد شغلی،. تأکید بر تولید و فاصله گیری پایین تر از حد متوسط (%50) باشد و صمیمت متوسط (%50) باشد.

جو بسته: وضعیتی که در آن میانگین مجموع درصد نمرات خرده آزمون های روحیه،. نفوذ و مراعات و پایین تر از حد متوسط (%50) درصد باشد. و میانگین مجموع درصد نمرات خرده آزمونهای بازدارندگی،. عدم تعهد شغلی، تأکید بر تولید و فاصله گیری بالاتر از حد متوسط (%50) باشد. وضعیت متوسط (%50) باشد.

روحیه (نشاط)

این بعد به روحیه ای اشاره می کند که در نتیجه احساس وظیفه و ارضای نیازهای اجتماعی رشد می کند. وضعیتی که در آن استادان از لحاظ ارضای نیازهای اجتماعی، احساس رضایت و خشونت کرده . در عین حال از لحاظ انجام وظیفه و موفقیت در آن لذت می برند.

صمیمت: اشاره به وضعیتی می کندکه استادان ازروابط اجتماعی دوستانه بایکدیگر لذت می برند.

بازدارندگی: به وضعیتی اشاره می کند. که در آن استادان به مقررات و کاغذ بازی و امور اداری به عنوان مانع سرکارشان می نگرند.

عدم تعهد شغلی: به وضعیتی که استادان بدون تعهد عملی به وظایف خود،. مسئول نشان می دهند، از این رو انجام وظیفه از سوی آنان بیشتر به منظور رفع تکلیف است نه از روی تعهد.

مراعات یا ملاحظه گری: این بعد اشاره به رفتار دوستانه و گرم مسئولین دانشکده دارد. مسئولین دانشکده به استادان به عنوان افرادی دارای شخصیت احترام می گذارند و سعی می کنند یار و مددکار آنها باشند.

نفوذ (اعتماد به رفتار پویای مسئولین)

مسئولین دانشکده از طریق نمونه قرار دادن خود در صدد به حرکت در آوردن سازمان هستند. به عبارت دیگر اشاره به رفتار پویا و پر تلاش مسئولین دانشکده . برای رهبری گروه و ایجاد انگیزه در افراد از طریق تعهد در آنها نمونه قرار دادن خود برای به حرکت درآوردن سازمان.

فاصله گیری: به رفتار رسمی و غیر رسمی مسئولین دانشکده اشاره می کند. مسئولین کتابی عمل کرده از کارکنان خود فاصله می گیرند. مقرراتی و هنجارگرا و به بعد ساختاری تأکید می ورزند. (فاصله گیری فیزیکی و عاطفی از گروه).

تأکید مسئولین بر تولید یا وظیفه: به سرپرستی نزدیک مسئولین اطلاق می گردد. مسئولین دستورات زیادی صادر می کنند نسبت به بازخورد هیئت علمی دانشکده حساس نیستند.

انواع جو سازمانی

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : کلیات
– مقدمه 2
– بیان مسأله 3
– اهمیت تحقیق 4
– فرضیه های پژوهش 5
– تعاریف عملیاتی 6

فصل دوم: مروری برادبیات پیشینه تحقیق
– مقدمه
1- بخش اول: ادبیات ومعانی نظری 10
– تعاریف جو سازمانی 11
– انواع جو سازمانی 15
2- بخش دوم: پیشینه پژوهش 21
– پژوهش های خارجی 21
– پژوهش های داخلی 21

فصل سوم: روش اجرای تحقیق
– نوع تحقیق 24
– جامعه آماری 24
– نمونه آماری 24
– نحوه جمع آوری داده ها وکسب اطلاعات 25
– ابزار اندازه گیری 25
– روایی وپایانی ابزار اندازه گیری 25
– روش نمره گذاری پرسشنامه یافته های مربوط به آن 27

فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داده ها
– مقدمه 29
– تجزیه وتحلیل توصیفی 30

فصل پنجم: خلاصه ونتیجه گیری داده ها
– مقدمه 63
– خلاصه ونتیجه گیری 77
– پیشنهادها 78
– محدودیت ها 78
– منابع ومآخذ 80
ضمائم: پرسشنامه توصیف جو سازمانی 82