فیزیولوژی و آناتومی ناحیه تناسلی زنان
دستگاه تناسلی زنان: دستگاه تناسلی زنان از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- بخش داخلی: این بخش در داخل لگن حقیقی قرار دارد.
- بخش خارجی: این بخش در جلو و پائین قوس پوبیس (عرقی) قرار دارد.
بخش داخلی شامل:
- رحم (یا uterus)
- لوله‌های رحمی (یا uterine tubes)
- تخمدانها (یا ovaries)
- لیگامان‌ها (یا ligaments)
- واژن (یا vagina)
بخش خارجی شامل:
- ولو (یا vulva)
- مونس پوبیس (یا mons pubis)
- لیب بیاماژور (یا labia majora)
- وستیبول (یا vestibule)
- پرده بکارت (یا hymen)
- کلیتوریس (یا clitoris)
تخمدانها: تخمدانها دو ساختمان به رنگ صورتی مایل به خاکستری دارند و معادل مردانه آنها بیضه‌ها هستند. این تخمدانها بین دیواره لگن و رحم واقع شده‌اند و توسط دو رباط اینفاندیبولوم از سمت جانبی و رباط رحمی-تخمدانی از سمت داخل به اویخته شده‌اند. اندازه تخمدانها متغیر بوده و تا 3x3x5 سانتی‌متر می‌رسد.
تخمدانها دارای دو بخش اصلی هستند:
- بخش مرکزی (Medulla): این بخش شامل بافت فیبروماسکولار و عروق خونی است که قسمت کوچکی از تخمدان را اشغال می‌کند.
- بخش قشری (Cortex): این بخش توسط یک لابه منفرد از اپیتلیوم مکعبی تا استوانه‌ای کوتاه به نام تونیکا البوژینا پوشانده شده است. قشر تخمدان شامل استروما و فولیکول‌ها است که در مراحل مختلف پسرفت و پیشرفت می‌کنند.
رباط‌های نگه دارنده تخمدان:
- مزاواریوم (Mesovarium): این چین صفاقی کوتاه کنار قدامی تخمدان را به سطح خلفی رباط پهن متصل می‌کند و روی لیگامان یوترواوارین (آرنجه) را می‌پوشاند. عروق و اعصاب تخمدان از ضخامت این رباط به ناف تخمدان وارد می‌شوند.
- رباط آویزان کننده تخمدان (Suspensory Ligament of the Ovary یا Infundibulopelvic Ligament): این چین صفاقی، انتهای فوقانی تخمدان را به دیواره لگن متصل می‌کند و عروق و اعصاب تخمدان از ضخامت این رباط عبور کرده و به رباط پهن رحمی و مزوواریوم می‌رسند.
- رباط تخمدانی (Utero-ovarian Ligament): این رباط از پائین و عقب لوله رحمی به تخمدان متصل می‌شود و دارای سلول‌های عضلانی صاف است.
خونرسانی تخمدان: تخمدانها توسط شریان تخمدانی که با شریان رحمی اناستوموز می‌کند، بهره‌مند از خون رسانی می‌شوند.
عصب دهی: تخمدانها توسط شبکه‌های عصبی تخمدانی و رحمی، و همچنین شبکه عصبی مهبلی تأمین عصب دهی می‌شوند.
لوله‌های رحمی (Uterine Tubes): لوله‌های فالوپ یک جفت هستند و در کنار فوقانی رباط پهن قرار دارند. این لوله‌ها از داخل به زاویه فوقانی رحم باز می‌شوند و طول هر کدام از آنها حدود 7 تا 12 سانتی‌متر است.
هر لوله شامل چهار قسمت است:
- قسمت بینابینی (Interstitial): این قسمت، باریکترین بخش لوله رحمی است که در دیواره رحم قرار دارد و سوراخ لوله‌ها را در آندومتر رحم شکل می‌دهد.
- ایستموس (Isthmus): این سوارخ فیقی شکل، بیشترین قطر را در لوله رحمی دارد.
- آمپول (Ampulla): این بخش قسمت عریض‌تر لوله رحمی است.
- فیمبریا (Fimbriae): فیمبریا، برجستگی‌های انگشت‌مانندی هستند که تخمگیری تخم‌های تخمدانی را انجام می‌دهند و به انتهای فوقانی تخمدان متصل می‌شوند. یکی از فیمبریاها طویل‌تر از بقیه است و به آن شرابه تخمدانی می‌گویند.
دیواره لوله فالوپ: در مقطع از خارج به داخل، دیواره لوله فالوپ از سه بخش تشکیل شده است. این سه بخش عبارتند از:
- لوله‌ها توسط صفاق پوشیده شده اند به نام مزوسالپنکس (Mucosal Plexus)
- لایه‌های عضلانی شامل لایه داخلی حلقوی و لایه طولی خارجی از عضلات صاف به نام میوسالپنکس (Myosalpinx)
- اپیتلیوم استوانه‌ای مژکدار یا آندوسالپنکس (Ciliated Columnar Epithelium)
عروق: شریان رحمی و شریان تخمدانی به خوبی لوله‌های رحمی را به خون می‌رسانند.
عصب دهی: لوله‌های رحمی توسط شبکه تخمدانی و شبکه رحمی منطقه عصب دهی می‌شوند.
رحم (Uterus): رحم یک عضو عضلانی توخالی است که دیواره آن بسیار ضخیم است. این عضو در داخل لگن حقیقی واقع شده و بین مثانه و رکتوم (کولون مستقیم) قرار دارد. لوله‌های رحمی به قسمت فوقانی رحم باز می‌گردند و قسمت تحتانی رحم در امتداد واژن قرار دارد.
رحم در یک خانم بالغ که هیچ‌گاه حامله نشده باشد، به شکل گلابی شبیه میباشد. طول نولی پار (Nulliparous) حدود 6-8 سانتی‌متر و در مولتی پار (Multiparous) حدود 8-10 سانتی‌متر است.
لایه‌های عضلانی رحم: دیواره رحم در مقطع از خارج به داخل از سه لایه تشکیل شده است:
- اپی‌متر یا سروز (Endometrium)
- میومتر (Myometrium): این لایه عضلانی رحم را شامل می‌شود.
- اندومتر (Endometrium): این لایه دیواره رحم دارای سه زیرلایه قاعده، متراکم و اسفنجی است.
دهانه رحم (Cervix): دهانه رحم ساختمانی مخصوص دارد و در اینجا دو بخش مشخص به نام‌های سوپراواژینال و اینتراواژینال (یا پورتیوواژینال) وجود دارد. قسمت اگزوسرویکس (Exocervix) از دهانه رحم به وضوح از مهبل روئیت است و دارای یک سطح گرد و محدب با دهانه حلقوی یا شکاف مانند است. کانال داخل دهانه رحم حدود 2-3 سانتی‌متر طول دارد و در سمت پروگزیمال در محل سوراخ داخلی اینترنال اس به درون حفره اندومتری باز می‌شود و در سمت دیستال در محل سوراخ خارجی یا اکسترنال اس به واژن ارتباط دارد و……..
فهرست مطالب
دستگاه تناسلی زن:
بخش داخلی شامل:
بخش خارجی شامل:
تخمدانها دارای دو بخش هستند:
رباط های نگه دارنده ی تخمدان :
دیواره لوله فالوپ در مقطع از خارج به داخل از سه بخش تشکیل شده است:
لایه های عضلانی رحم :
دهانه رحم :
مخاط سرویکس دو نوع است :
واژن :
کلیتوریس:
وستیبول:
پرده بکارت:
بولبهای وستیبول
Lablu mgjora :
مونس پوبیس mons pubis یا مونس وندیس: