سیستم تولید بهنگام یک استراتژی است که در آن خرید مواد اولیه از تأمین‌کنندگان با زمان‌بندی تولید هماهنگ می‌شود. به عبارت دیگر، در این سیستم، مواد اولیه فقط در زمانی تأمین می‌شوند که برای تولید فوری محصول نیاز است. این روش به منظور بهبود کارایی و کاهش هدررفت مواد استفاده می‌شود.
چکیده
ضرورت رقابت در جهان تولید کنونی اقتضای بهره‌گیری از تمام فنون، ابزارها، و افکار نوین است. در دهه‌ی دوم قرن بیستم، تولیدکنندگان به رقبا وارد شدند که با نیمی از منابع مالی و تجهیزات موجود، محصولات با کیفیت بالا، تنوع بیشتر، و هزینه‌های پایین‌تر را به بازار جهانی عرضه می‌کردند.
یکی از روش‌های نوآورانه تولید که به عنوان یک مدل موفق در صنعت خودروسازی مورد استفاده قرار گرفته، تکنیک تولید ناب است. این صنعت به عنوان ستون فقراتی اقتصاد محسوب می‌شود و با در نظر گرفتن اهمیت بزرگی که دارد، بهره‌گیری از اصول تولید ناب در آن، منجر به بهبود توان رقابتی تولیدکنندگان داخلی شده و به کاهش هزینه‌ها و قیمت‌ها کمک می‌کند. این اصول تجربه‌ی خود را در تخصص‌های مختلفی مانند کاهش ضایعات و حذف اقدامات بی‌ارزش را دارند.
تولید ناب به اصطلاح، یک رویکرد تولیدی است که با تلفیق مزایای تولید انبوه و دستی، هدف اصلی آن کاهش ضایعات و از بین بردن فعالیت‌های بی‌ارزش است. با بهره‌گیری از مجموعه ابزارهای خود، تکنیک تولید ناب می‌تواند به بهبود و تحسین فرآیندها کمک کرده و اصلاحات اساسی در تولید صورت گیرد.
مقدمه
قرن بیستم شاهد دو انقلاب در زمینه تولید بود. انقلاب اول، پس از جنگ جهانی اول، توسط هنری فورد و آلفرد اسلون آغاز شد و منجر به ظهور تولید انبوه و پایان عصر تولید دستی یا تولید صنعتی شد. انقلاب دوم، توسط تایچی اهنو در شرکت خودروسازی تویوتا آغاز شد و با تمرکز بر حذف اتلاف، به پایان عصر تولید انبوه رسید و به تولید ناب منجر شد. بنابراین، می‌توان سه مرحله مهم در تکامل شیوه‌های تولید را تشخیص داد.
تولید دستی (مبتنی بر حرفه و هنر)
در این روش تولید، کارگران ماهر با استفاده از ابزارها و ماشین‌آلات پیچیده، محصولاتی با ویژگی‌های منحصر به فرد و تنوع بالا را به صورت سفارشی برای مشتریان خاص تولید می‌کردند. این ویژگی‌ها باعث افزایش قیمت محصولات می‌شد. اما امروزه در صنایعی نظیر ساخت ماهواره‌ها و سفینه‌های فضایی، و همچنین برای مشتریانی با سلیقه‌های خاص، این روش تولید به کار نمی‌رود و به جای آن روش‌های مدرن تر و اتوماتیک بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تولید انبوه
این روش تولید اولین بار توسط آدام اسمیت در قرن هجدهم مورد بررسی قرار گرفت و بر تخصص و تقسیم کار تأکید دارد. مفاهیمی نظیر مقیاس اقتصادی تولید، روش‌های تجزیه و تحلیل هزینه و سود، و اندازه فعالیت نیز در این شیوه تولید بسیار مهم هستند. یکی از ویژگی‌های دیگر این رویکرد این است که محصول توسط متخصصان طراحی شده و سپس توسط کارگران غیر ماهر تولید می‌شود. نیروی کار نیاز به آموزش کم دارد و سازماندهی به شکل ادغام عمودی کامل انجام می‌شود. این روش ممکن است تنوع محصولات را محدود کند، اما به دلیل حجم بالای تولید، قیمت‌ها به صورت کلی کاهشی می‌یابد.
تولید ناب
زادگاه تکنیک تولید ناب، شرکت تویوتا در جزیره ناگویای ژاپن میباشد. در دهه 1930، مهندس ای جی تویودا همراه با مهندس تایچی اهنو، به آمریکا سفر کرده و کارخانه اتومبیل‌سازی فورد را بازدید کردند. از این بازدید به این نتیجه رسیدند که اصول تولید انبوه، در ژاپن قابل اجرا نیست چرا که این سیستم پر از اتلاف است. بر این اساس، آنها یک رویکرد جدید به نام “تولید ناب” را ایجاد کردند که بعدها به شهرت جهانی دست یافت.
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
دلايل تأكيد بر توليد ناب به عنوان يك راهبرد موفق
سيستم ناب در سازمانهاي خدماتي
وظايف مديريت در اجراي اصول ناب
وظايف عمده مديريت در سيستم ناب
دلايل شركتهايي كه از روش سنتي استفاده مي كنند:
اتلاف و توليد ناب
ارزيابي تغييرات در جهت توليد ناب (عناصر توليد ناب)
مولفه هايي در جهت توليد ناب
نقاط ضعف تكنيك ناب
مديريت به موقع موجوديها
ويژگيهاي عمده سيستم مديريت به موقع موجوديها در فرآيند توليد
سيستم مديريت به موقع خريد
ويژگيهاي عمده سيستم مديريت به موقع خريد
نتيجه گيری