خدا در زندگی کودکان نقش مهمی دارد اعتقادات و ارزشهای مذهبی در کودکی شکل میگیرند و تأثیرات بزرگی در رشد اخلاقی و انسانیت آنها دارند. معرفت با خدا و ارتباط با او میتواند به کودکان امید، راهنمایی و ثبات بدهد. والدین و مربیان مسئولیت دارند تا این ارتباط را با محبت و تعلیم مناسب ترویج کنند تا کودکان به عنوان شهروندان اخلاقی به بلوغ برسند.
نقش والدین در خداشناسی کودکان
پیامبر اعظم (ص) در آیینهی حکمت خود فرمودند: هر کودک با یک فطرت الهی به دنیا میآید. اما والدین او هستند که نقش بزرگی در شکل دهی به باورها و اعتقادات او دارند. اگر والدین، کودک را به سمت باورها و اعتقاداتی نادرست (مثلاً باور به تثلیت در مسیحیت یا جسمانیت در یهود) هدایت کنند، او نمیتواند از تأثیرات منفی این مسیرها جلوگیری کند. بنابراین، تربیت و تعلیم کودکان با بنیادگذاری بر اصول صحیح و مناسب بسیار حائز اهمیت است تا آنها بتوانند به راه راست هدایت شوند. خدا در زندگی کودکان نقش مهمی دارد و اعتقادات دینی و باورها در زندگی کودکان نقش حیاتی دارند. والدینی که کودکان خود را به سمت باورها و اعتقادات صحیح (مانند ایمان به خدا) هدایت کنند، آن ها را از تأثیرات منفی مسیرهای نادرست نجات میدهند و این اساس معنویت و اخلاقی را برای آیندهی آنان فراهم میکنند.
دو ویژگی شناختی خردسالان
- خود محوری
- تمرکز گرایی
تصور خردسال از مفاهیم مجرد
خرد سال خدا را موجودی مادی و حتی به صورت یک انسان تصور میکند. بنابراین برای خدا دست و پا و سر و صورت قائل است. همچنین برایش خانهای تصور میکند که همان بهشت است و از آنجا به کارهای ما نگاه میکند و مواظب ماست، یا از بهشت به زمین میآید تا کارهای ما را درست کند.
بهشت را باغ یا پارک بزرگی میداند که انواع وسایل بازی و خوراکی دارد و میتوان در آنجا بازی کرد و خوشحال شد و یا در مورد جهنم، آن را جایی میداند که آتش زیادی در آن وجود دارد و یا در مورد شیطان او را یک آدم زشت تصور میکند که روی سرش شاخ دارد.
نمونه
3 تا 6 ساله ها: وقتی از آنان پرسیده شد که آیا با دوربین قوی میتوان خدا را دید بیش از نیمی از آنان پاسخ مثبت دادهاند و بقیه نیز دلایل خود را در نداشتن دوربین یا بالاتر بودن خدا دانستهاند. پاسخهای کودکان به این سؤال نشان میدهد که به تصور آنها خدا را میتوان دید.
کودکان دبستانی
زمانی که کودک وارد سن مدرسه میشود به تدریج توان غلبه بر محدودیتهای فکری دوره قبل را پیدا میکند. مثلاً میتواند از چند بعد به پدیدهها بنگرد و همچنین از حالت خودمحوریاش کاسته میشود.
دبستانیها و مفاهیم دینی
کودکان دبستانی تلاش میکنند خدا را به عنوان یک انسان فرض کنند، یک انسان خارق العاده و اعجاب برانگیز. توجیهات آنها گاهی مادی و خام، و گاهی فوق مادی میشود. مثلاً گاهی خدا را قابل مشاهده و به شکل آتش و نور و گاهی نامرئی میپندارند و این مسئله بیانگر آن است که کودک بین مرحله تفکر شهودی و عینی دست و پا می زند.
فهرست مطالب
پیشگیری از چند آسیب
آثار خداشناسی در زندگی کودکان
برداشت کودکان از خدا
پایههای خداشناسی
راهکارهای معرفی خدا
بایستههای پاسخگویی
پاسخ به سؤالات رایج