مقدمه
آموزش به بیمار یکی از جنبه‌های بسیار حیاتی در مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی است. این اصل مهم به بهبود درک بیماران از وضعیت خود، اهمیت رعایت توصیه‌های پزشکی، و توانایی‌شان در مدیریت بیماری‌ها و مراقبت از خود کمک می‌کند. در این پاورپوینت ما به طور جامع به اصول آموزش به بیمار و نقش آن در ارتقاء مراقبت‌های بهداشتی پرداخته و نکات مهمی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
اهمیت تعیین هدف
یکی از اولین مراحل در طراحی آموزش به بیمار، تعیین هدف‌های آموزشی است. هدف‌های واضح و دقیق به بیمار کمک می‌کنند تا درک بهتری از نیازهای خود داشته باشند. هدف از آموزش باید ایجاد رفتارهای مثبت در مددجو باشد. تعیین هدف حساس‌ترین و مشکل‌ترین بخش برنامه‌ریزی‌آموزشی است و مهم‌ترین خصوصیت هدف‌گذاری آشکار نمودن آن چیزی‌است که مخفی‌بوده. هدف‌های ضعیف ممکن است منجر به ناتوانی در ایجاد ارتباط با سایر همکاران و سردر گمی‌فرآیند تدریس و یادگیری شوند. از طرف دیگر، تدوین هدف‌های آرمانی می‌تواند به تکامل فردی و خانوادگی، توانبخشی، رضایت و اجازه اقدامات مراقبتی انجام شده توسط مددجو منجر شود.
کیفیت های هدف اختصاصی‌آموزش
- تناسب: هدف‌های آموزشی باید با نیازهای مددجو تطابق داشته باشند. هدف‌ها باید به وضوح با وضعیت بیمار همخوانی داشته باشند.
- منطقی: هدف‌ها باید منطقی و قابل اجرا باشند. اهدافی که نیازی به منابع و امکانات خارجی ندارند، اولویت دارند.
- واضح: هدف‌ها باید به وضوح تعریف شوند تا مددجوان بتوانند بدانند چه چیزی از آموزش خواهند گرفت.
- قبل از اجرا: تعیین هدف باید قبل از شروع فرآیند آموزش انجام شود. این امر به برنامه‌ریزان و مدرسان امکان می‌دهد تا منابع و مواد آموزشی متناسب را تهیه کنند.
- قابل مشاهده: تعیین هدف باید به گونه‌ای باشد که پس از اتمام آموزش، مددجوان بتوانند نتایج را برای خود مشاهده کنند.
- قابل سنجش: تعیین هدف باید به گونه‌ای باشد که ارزیابی و اندازه‌گیری میزان دستیابی به آن امکان‌پذیر باشد.
موارد قابل طرح و بحث در مباحث
در فرآیند آموزش به بیمار، موارد مختلفی قابل طرح و بحث وجود دارند. این موارد شامل:
- تعریف آموزش و یادگیری و مقایسه آن: ابتدا باید تعریفی دقیق از آموزش و یادگیری ارائه داده و اختلافات و تشابهات آن دو مفهوم مورد بررسی قرار گیرد.
- اصول پایه یادگیری و آموزش: بررسی اصول و مبانی اساسی یادگیری و آموزش که به تدریس به مددجوان کمک می‌کنند.
- نحوه نیازسنجی آموزشی برای مددجو و نقش آن در فرآیند یادگیری: چگونگی تعیین نیازهای آموزشی مددجو و تأثیر آن در فرآیند یادگیری.
- شیوه‌های مختلف آموزش و استفاده از ابزارهای کمک آموزشی: بررسی انواع مختلف آموزش و روش‌های استفاده از ابزارهای کمک آموزشی.
- اصول تهیه طرح درس: چگونگی طراحی آموزش‌ها و تهیه طرح درس موثر برای مددجو.
- مستندسازی آموزش‌های ارائه شده به مددجو: نیاز به ثبت و مستندسازی آموزش‌های ارائه شده به مددجو و نقش آن در پیگیری مراقبت‌ها.
- نحوه ارزشیابی و کنترل آموزش‌های انجام شده در مددجویان: اهمیت ارزشیابی و کنترل پیشرفت مددجو در فرآیند آموزش.
آموزش بر اساس چه معیارهایی می‌تواند بررسی گردد؟
برای بررسی کیفیت یک آموزش به بیمار، می‌توانیم به معیارهای زیر توجه کنیم:
- اصولی که آموزش باید بر آن منطبق باشد: آموزش باید با اصولی همچون سلایق آموزشی، مذهب، معیارهای فرهنگی، مهارت‌های خواندن، زبان بیمار، و در مرحله مناسبی از مراحل باشد.
- جنبه‌های آموزش: آموزش باید از دانش مورد نیاز در حین فرآیند مراقبت برخوردار باشد، و همچنین دانش مورد نیاز پس از ترخیص بیمار.
- بیماران به دلایل زیر نیاز به آموزش دارند: شناخت و درک موقعیت بهداشتی فرد، تصمیم‌گیری جهت مراقبت‌های بهداشتی، تغییر رفتارهای بهداشتی.
اصولی که آموزش باید بر آن منطبق باشد
آموزش به بیمار باید با اصول زیر منطبق باشد:
- سلایق آموزشی: آموزش باید با سلایق و ترجیحات فرد همخوانی داشته باشد.
- مذهب: مذهب و مسائل مرتبط با آن باید مورد احترام و توجه قرار گیرد.
- معیارهای فرهنگی: معیارهای فرهنگی فرد و جامعه باید در طراحی آموزش مدنظر قرار گیرند.
- مهارت‌های خواندن: تأثیر مهارت‌های خواندن فرد بر توانایی دریافت آموزش بسیار حائز اهمیت است.
- زبان بیمار: در طراحی آموزش باید به نیازهای زبانی بیمار اهمیت داده شود.
- در مرحله مناسبی از مراحل: آموزش باید در مرحله‌ای از فرآیند باشد که بیمار و اطرافیانش بتوانند به خوبی درک کنند و از آن بهره‌برند.
- در صد هوش بیمار و اطرافیان: طراحی آموزش باید با سطح هوش بیمار و اطرافیانش همخوانی داشته باشد.
فهرست مطالب
اهمیت تعیین هدف
کیفیت های هدف اختصاصی‌آموزش
موارد قابل طرح و بحث در مباحث
جنبه های آموزش
بیماران به دلایل زیر نیاز به آموزش دارند
سئوالاتی‌جهت تحقق نقش آموزش در پرستاران
فرآیند آموزش
حیطه ها به تفصیل
رابطه فرآیند پرستاری‌و آموزش به بیمار
آشنایی‌با چند اصطلاح
تئوری‌های‌یادگیر‌ی
یادگیری مهارت های‌روانی حرکتی
فازهای مطرح شده در این زمینه
عوامل مؤثر درانتقال یادگیری
فرآیند و مراحل پردازش اطلاعات و حافظه
روش های افزایش به خاطر سپاری
موارد مورد بررسی انگیزش مددجو جهت آموزش
مقایسه ساختار و فرآیند ارتباطی‌پرستار و مددجودر سیستم سنتی‌وجدید
سئوالاتی‌در زمینه های جستجو و درخواست مراقبت
عوامل مؤثر در فرآیند جستجوی کمک
استانداردهای آموزش
آموزش مؤثر
مراحل تصمیم گیر‌ی
عوامل تعیین کننده رفتار
روش های مناسب تدریس در حیطه ها و سطوح یادگیری
شیوه های کلی در تدریس
ابزارهای آموزشی
اجزاءمجموعه آموزشی
تأثیرگذاری بیشتر جزوه آموزشی
اصول کلی در تهیه پوستر و چاپ
خصوصیات طرح آموزش
عوامل مخل در نرسیدن درست پیام
موانع آموزش به بیمار
نتیجه بحث موانع آموزش