بخشی از مقاله
مسجد حکیم اصفهان یک شاهکار معماری صفوی با آثار هنری خیره کننده است. این مسجد با کاشی کاری و آجر کاری شگفت آور ، گردشگران را به دیدن تاریخ و زیبایی اصفهان جذب می کند. آثار هنری درخشان این مکان را به یک جواهرات فرهنگی تبدیل می کنند.
پیشگفتار
مسجد حکیم اصفهان، یکی از نمونه‌های بی‌نظیر معماری ایران در دوره اسلامی است. این مسجد، با چهار ایوان فراخ و تزیینات آجری متنوع، به اندازه یکی از برجسته‌ترین اثرهای معماری دوره صفوی شناخته می‌شود. محراب‌های گوناگونی در داخل این مسجد وجود دارد، هر کدام از آنها با دقت به شبستان مخصوص خود ساخته شده‌اند. ایوان‌های بلند و فراخ به‌عنوان ویژگی‌های برجسته‌ای از این مسجد ظاهر شده و شبستان‌های مختلف برای تابستان و زمستان با تزیینات گران قیمتی در دسترس قرار دارند. در ضمن، طراحی شیب دار و زیبای طاق نماها نیز بخشی از جلال این مسجد را تشکیل می‌دهد.
استقرار این مسجد در یک محلهٔ دورافتاده نزدیک بازار رنگرزان، باعث شده تا اغلب گردشگران و جهانگردان از این مقام بی‌بهره بمانند. این فاصله طولانی تا حدی از دیدگاه جهانگردان به این مسجد دور کرده و با وجود زیبایی‌ها و ارزش‌های باستانی اصفهان، مسجد حکیم اصفهان به نادیده گرفته شده است. ممکن است این امر به عدم دسترسی آسان به این مکان و عدم توجه راهنمایان گردشگری به آن باشد که باعث شده تا این جواهر معماری مخفیانه در کنار زیبایی‌های اصفهان باقی بماند.
یک بررسی کوتاه نشان‌دهنده این واقعیت است که افرادی که در کارهای خیر و هنری به فعالیت می‌پرداختند، با دستاوردهایی پرانرژی و با انگیزه‌ای پاک و بی‌گناه، به خلق اثرهایی استثنایی می‌پرداختند. این هنرمندان نه تنها از لحاظ هنری بلکه از لحاظ اخلاقی نیز به عنوان نمونه‌هایی الهام‌بخش در جامعه شناخته می‌شوند.
با گذشت سال‌ها از ساخت این اثار هنری، هر یک از این ساختمان‌ها تبدیل به شاهکارهایی از هنر و معماری شده‌اند که ارزش تعمیق و بررسی دارند. ممکن است اسامی همه این بناها را در اینجا آوردند مشکل باشد، اما باید تاکید کرد که هر کدام از آنها یک داستان خود را با طراحی و اجرای دقیق و با انگیزه‌ای ارزشمند روایت می‌کنند. این همان ذوق درونی و عشق هنرمندان به کارهای خود است که آثار بی‌پایان و زیبایی را در تاریخ هنر ایجاد می‌کند.
تاریخ به عنوان معیاری مهم در تحولات اجتماعی و هنری از اهمیت بسیاری برخوردار است. با گذشت زمان و تغییرات در حکومت‌ها، نه تنها توسعه هنر و فرهنگ، بلکه نیز کسب و کارهای مرتبط با آن تحت تأثیر قرار می‌گیرد. تغییرات پیوسته در این زمینه می‌توانند تأثیرات مختلفی داشته باشند. حکومت‌هایی وجود داشته‌اند که از هنرمندان حمایت کرده و آنها را به خلق اثرهای بزرگتر ترغیب کرده‌اند، در حالی که دیگران ممکن است با تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی بازار هنر را تحت تأثیر قرار دهند. در واقع، پایداری و پیشرفت هنر ممکن است به تعامل بیشتر با دیگر کشورها و تشویق هنرمندان از سرزمین‌های مختلف نیز بستگی داشته باشد.
معماری ایران که از یک فرهنگ بی‌نظیر برخوردار است، به عنوان آینه‌ای بر تمدن این سرزمین از زمان‌های دور گذشته خدمت کرده است. این معماری، نه تنها شاهدی از مهارت‌ها و ایده‌های معماران ایرانی است، بلکه همچنین نمایانگر فرهنگ و اعتقادات مردم این سرزمین به صورتی بی‌پایان است. معماری ایران می‌تواند به عنوان یک زبان بی‌کلام انتقال دهنده ارزش‌ها و تمدن این کشور به دیگر نقاط جهان مورد تأمل قرار گیرد.
مقدمه
تاریخ معماری اصفهان در ادوار گذشته همانند سایر نقاط کشور، مورد توجه و تحسین قرار داشته و دست‌اندرکاران معماری همواره با ابتکار و عشق به این هنر به آن نگاه کرده‌اند. دوران صفویه به عنوان یکی از زمان‌های برجسته در تاریخ معماری اسلامی به شمار می‌آید. در این دوران، زیبایی‌ها و غنای انسانی در هنر معماری به شکلی نمایان شد که همچنان مشتاقانی را به خود جلب می‌کند.
این دوره، شاهکارهایی برجسته از هنر و زیبایی در معماری ایران را به وجود آورد و ارتباط عمیقی بین انسان و بناها را به تصویر کشید. بررسی معماری این دوران نه تنها می‌تواند به ما کمک کند تاریخ این هنر را درک کنیم، بلکه از نظر زیبایی‌شناسی و انسان شناسی نیز ارزشمند است.
اصفهان را می‌توان به عنوان معبدی از هنر و فرهنگ نامید؛ جایی که هنرمندان و هنردوستان با پرشوری و شوق فراوان به زیبایی‌ها و هنرهای مختلف افراز می‌آورند. این شهر از گذشته‌های دور به عنوان مرکزی برای هنرمندان و معماران بزرگ شناخته شده است. هنرمندانی که مهارت‌های متنوعی داشته و در کنار معماران و صنعتگران با تلاش و استعداد خود به ایجاد آثاری بی‌نظیر پرداختند.
این آثار همواره به عنوان نمادهایی از هنر و زیبایی در جهان شناخته شده‌اند. یکی از این حرفه‌های بی‌نظیر، کاشی‌کاری بوده که در اصفهان جای ویژه‌ای داشته و توانسته به عنوان یکی از گنجینه‌های هنری این شهر شناخته شود.
آثار زیبا و منحصربه‌فردی که از کاشی‌کاری به جا مانده، به عنوان گواهی از زبان زیبایی و هنر در دستان هنرمندان اصفهانی تلقی می‌شوند و هر ساله مشتاقان هنر از سرزمین‌های مختلف به این شهر زیبا جذب می‌شوند تا این آثار زیبا را با تحسین و احترام بیشتری ببینند. این بناهای پر از نقوش و رنگ‌های فیروزه‌ای، در نور طلایی خورشید به ابهت خاصی می‌آید و با افتخار و ارادت جلوه می‌کنند.
فهرست مطالب
پیشگفتار: ۱
مقدمه: ۲
مسجد جامع جور جیر ۶
نام و کنیه و لقب صاحب ۷
مدفن صاحب ۷
صحن بزرگ (فضای داخلی ) ۸
سر در شمالی مسجد حکیم ۱۱
سر در شرقی مسجد حکیم ۱۵
سر در غربی مسجد حکیم ۱۷
شبستان زیر گنبد ۱۹
شبستان جنوب شرقی ۲۳
شبستان جنوب غربی ۲۵
شبستان زمستانی ۲۷
محراب شبستان زیر گنبد ۲۹
منبر ۳۳
محراب شبستان شرقی زیر گنبد ۳۵
محراب شبستان غربی زیر گنبد ۳۷
محراب شبستان زمستانی ۳۹
ایوان شمالی مسجد حکیم ۴۰
ایوان جنوبی مسجد حکیم ۴۵
ایوان غربی مسجد حکیم ۵۰
ایوان شرقی مسجد حکیم ۵۳
ایوان شمال شرقی مسجد حکیم ۵۴
ایوان شمال غربی مسجد حکیم ۵۵
فهرست منابع: ۵۸