کلیات درس
هدف اصلی از نگارش این کتاب، ایجاد یک منبع آموزشی مناسب برای دانشجویان در رشته‌های مدیریت، به خصوص در گرایش مدیریت بازرگانی، میباشد. در تدوین این کتاب، محتواها با بهره‌گیری از منابع علمی به‌روز و با توجه به تحولات و رویدادهای اخیر در زمینه بازرگانی جهانی، تهیه و ارائه گردیده است. علاوه بر معرفی مفاهیم اساسی بازرگانی بین‌الملل، در این کتاب به مسائل مرتبط با مدیریت بازرگانی و فرآیند تصمیم‌گیری مدیران سازمان‌های تجاری و صنعتی نیز پرداخته شده است.
دیدگاه‌ها و نظریات بازرگانی بین‌المللی
نظریات تجارت بین المللی
از زمان پدیدآمدن علم اقتصاد، مباحث مرتبط با معاملات بین‌المللی به یکی از موضوعات اساسی تبدیل شده‌اند. مرکانتیلیسم به عنوان اولین دسته‌بندی نظری در زمینه اقتصاد، به بررسی تجارت خارجی و تنظیم سیاست‌های تشویق به صادرات، کاهش واردات، و در نهایت دستیابی به تراز تجاری مثبت برای کشورها متمرکز شد.
نظریه آدام اسمیت
بنیان‌گذار مکتب اقتصاد کلاسیک، یعنی آدم اسمیت، به تحلیل معاملات تجاری بین اممی پرداخت و نظریه برتری مطلق و تقسیم کار بین‌المللی را مورد بررسی قرار داد. او توصیه کرد که کشورها باید منابع اقتصادی خود را در زمینه تولید کالاهایی تمرکز دهند که در تولید آن‌ها نسبت به دیگر کشورها از مزیت مطلق برخوردارند.
نظریه ریکاردو
دیوید ریکاردو، یکی از شاگردان مکتب اقتصاد کلاسیک، توانست با انجام تحقیقات خود نظریه برتری نسبی را تدوین کند که به نسبت نظریه اسمیت بهتر درک شود. از دیدگاه این نظریه، کشورها نه تنها می‌توانند از مزیت مطلق برخوردار باشند، بلکه می‌توانند مزیت نسبی داشته باشند که فرصت‌های مناسبی در زمینه تجارت خارجی ایجاد کند.
با توجه به این تئوری، کشورهایی که در تولید چندین کالا مزیت مطلق دارند، باید منابع اقتصادی خود را در تولید کالاهایی تمرکز دهند که در آن‌ها بیشترین کارآمدی را دارند. همچنین، کشورهایی که در تولید هیچ کالایی مزیت مطلق ندارند، با تکیه بر مزیت نسبی می‌توانند با سایر کشورها تبادل کالاها را آغاز کرده و منافع اقتصادی به دست آورند.
بنیان گذار و دیدگاه سیکل عمر کالا
در دهه ۱۹۶۰، ریماندورنون تئوری سیکل عمر کالا یا گردش تکنولوژی در جهان را مطرح نمود. بر اساس این نظریه، ورود یک کالا به مراحل مختلف سیکل عمر مصرفی آن و تفاوت‌هایی که بین کشورها در این خصوص وجود دارد، همچنین انتقال تکنولوژی مرتبط با این کالا از کشور ابداع‌کننده به کشورهای صنعتی درجه دوم و سپس به کشورهای تازه صنعتی، نقش مهمی در تغییر مکان‌گذاری تولید و جریان صادرات و واردات این کالاها داشته و الگوی تجارت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
دیدگاه پیشتاز بودن
در دهه ۱۹۷۰، تئوری جدیدی در زمینه تجارت بین‌الملل به نام “نظریه مزیت پیشتازی” بر اساس تحلیل‌های گروهی از اقتصاددانان به وجود آمد. از این دیدگاه، در صنایعی که نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه سنگین دارند و سهم هزینه‌های ثابت در قیمت تمام شده محصول آن‌ها بزرگ است، شرکتی که در ابتدا وارد این صنعت می‌شود و سرمایه‌گذاری و تولید را در آن آغاز می‌کند، مزیت رقابتی نسبت به رقبا به دست می‌آورد.
دیدگاه تئوری رقابتی ملی
در اوایل دهه ۱۹۹۰، مایکل پرتر، استاد دانشگاه، نظریه جدیدی در زمینه بازرگانی بین‌المللی با عنوان “تئوری مزیت رقابتی ملی” مطرح کرد. این نظریه اعتقاد دارد که توان رقابتی یک کشور در تجارت بین‌الملل به چهار عامل اصلی وابسته است: برخورداری از منابع و عوامل اولیه تولید، شرایط تقاضا در داخل کشور، وجود صنایع مرتبط و پشتیبانی کننده، و استراتژی و ساختار شرکت‌ها و رقابتی بودن محیط فعالیت آن‌ها.
فهرست مطالب
فصل اول : دیدگاه‌ها و نظریات بازرگانی بین المللی
فصل دوم : جنبه های سیاسی و نقش دولت ها در تجارت بین الملل
فصل سوم : پیدایش تشکل های اقتصادی در جهان
فصل چهارم : استراتژی های بازرگانی در عرصه جهانی
فصل پنجم : مدیریت تولید و عملیات در قلمرو جهانی
فصل ششم : نظام پولی و مالی بین الملل
فصل هفتم : بازار ارز و عملیات ارزی
فصل هشتم : تراز پرداخت های خارجی
فصل نهم : ورود موسسات بازرگانی به بازارهای بین الملل