مقدمه
با گسترش شهرها و افزایش ترافیک در مکان‌های عمومی مانند ایستگاه‌های مترو، فروشگاه‌ها، پایانه‌های مسافربری، فرودگاه‌ها و… نیاز به وسایل جابه‌جایی عمومی روز به روز بیشتر شده است. یکی از سیستم‌های مهمی که در این اماکن وجود دارد، پله برقی ها هستند. این پاورپوینت به معرفی و بررسی مکانیزم پله برقی می‌پردازد.
سازه پله‌برقی (Truss)
سازه پله‌برقی معمولاً به صورت یک پارچه ساخته می‌شود. تیرهای اصلی نگهدارنده از دو نوع پروفیل قوطی یا نبشی (L) ساخته میشوند که با ستون‌های عمودی و مورب یک سازه جوشکاری شده یکپـارچه را به وجـود می‌آورند. این سازه پس از جوشکاری با عملیات حرارتی تنش گیری شده و رنگ آمیزی می‌شود. سازههایی که از پروفیل‌های توخالی (قوطی) ساخته میشوند سبک‌تر می‌باشند و وزن کمتری به سازه ساختمان وارد می‌کنند.
اجزاء تشکیل دهنده پله برقی
- گیربکس پله برقی
- موتور پله برقی
- سیستم ترمز
- پله
- زنجیر پله
- محرک دستگیره
موتور پله برقی (Drive Motor)
موتور پله برقی نیز همانند موتورهای معمول آسانسور از نوع سه فاز – متناوب می باشند این نوع موتورها عموماً دارای 4 طب و تک سرعته می باشند، بعضی از سازندگان از موتور های 6 قطب نیز استفاده می‌کنند. موتور پله برقی معمولاً در قسمت بالایی پله‌برقی نصب می‌شود.
گیربکس پله برقی (Gear Type)
عموماً سه دسته گیربکس در پله برقی‌ها به کار می‌رود:
- چرخدنده ساده (Spur gear): که به وسیله زنجیر، محورهای دستگیره و پله را به حرکت در می‌آورد.
- چرخ و پیچ حلزون (Worm gear): در این نوع که بیشترین مصرف را دارد حرکت توسط زنجیر به محورهای دستگیره و پله انتقال می‌یابد.
- چرخدنده خورشیدی یا سیاره ای (Planetary gear): این نوع گیربکس که راندمان بالایی دارد انتقال حرکت به محور زنجیر و محور دستگیره توسط چرخدنده انجام می‌شود و همواره سرعت خطی حرکت دستگیره و پله یکسان است.
سیستم ترمز (Brake system)
اکثر سازندگان پله‌برقی برای توقف پله‌برقی از ترمزهای زبانه ای (Pawl Brake) استفاده می‌کنند. اما انواع دیگر آنها تـرمزهای گوه ای(Wedge Brake) و ترمزهای مغناطیس دائم مداربسته (Closed loop Permanent magnet Brake) نیز توسط برخـی از سازنـدگان به کار گرفته می‌شود که این نوع اخیر عملکرد بهتری دارد.
محرک دستگیره (Handrail Drive)
چرخ نسبتاً بزرگی به صورت اصطکاکی دستگیره را به حرکت در می‌آورد و حرکت خود را به وسیله زنجیر یا چرخدنده از کی از محورهای اصلی گیربکس می‌گیرد. قطر این چرخ، لاستیک و دندانه های روی آن که اصطکاک لازم را به وجود می‌آورند، غلطک‌هایی کـه فشـار لازم بـرای دستگیره را اعمال می‌کنند از ویژگی‌های مهم سیستم دستگیره میباشد.
پله (Step)
پله معمولاً با عرض 800mm و 1000mm ساخته می‌شود اما پله رمپ و پیاده رو متحرک تا عرض 1400mm نیز در دسترس میباشد. جنس پله ها آلومینیوم میباشد. اکثر سازندگان پله‌برقی از پله های یک‌پارچه استفاده می‌کنند اما تعداد کمی از پله های چند تکه نیز بهره می‌گیرند که در عمل چندان مطلوب نیست. جنس و نحوه اتصال محوری (Axle) که پله را به قرقره ها متصل می‌کند نیز دارای اهمیت میباشد.
زنجیر پله (Step chain)
زنجیر پله از قطعات مهم پله‌برقی میباشد که معمولاً از جنس فولاد میباشد، اما مهمترین نکته در مورد زنجیر نحوه روغنکاری است. معمولاً زنجیرها به صورت دستی یا اتوماتیک روغنکاری میباشد، در این صـورت توصیـه می‌شود از روغنکاری اتوماتیک استفاده شود، اما اخیراً زنجیرهایی نیز وارد صنعت شدهاند کـه در طـول عمر مفیـدشان نیـازی به هیچ گونه روغنکاری ندارند.
طبقـه بنـدی و مشخصـات پله‌برقی بر اساس کاربری
مشخصات فنی و قیمت پله برقی‌ها بر حسب کاربری متفاوت میباشد. انتخاب پله‌برقی مناسب برای هر نوع مصرف از اهمیت بالایی برخوردار است. از آنجایی که پله‌برقی پس از نصب قابل تغییر یا جابه‌جایی نیست، این دقت چند برابر می‌شود. پله‌برقی‌ها بر اساس مکان مورد استفاده به چند دسته تقسیم میشوند:
- پله‌برقی‌هـای تجـاری (Commercial Escalators): امروزه در بسیاری از فروشگاه‌های چند طبقه، مراکز تجاری و هتل‌هایی که بیشتر از 12 ساعت در روز کار می‌کنند، از پله برقی‌های تجاری استفاده می‌شود.
- پله برقی‌های نیمه تجاری (Heavy duty Escalators): ساختمان‌ها یا کاربری‌هایی وجود دارند که در اکثر ساعات شبانه روز توسط عموم استفاده می‌شود.
- پله برقی‌ها غیرتجاری (Extra Heavy duty Escalator): این نوع پله برقی برای کاربردهای خاصی مانند پل‌های عابر پیاده و ایستگاه‌های دورافتاده مترو مناسب میباشد.
فهرست مطالب
مقدمه
سازه پله‌برقی (Truss)
اجزاء تشکیل دهنده پله برقی
موتور پله برقی (Drive Motor)
گیربکس پله برقی (Gear Type)
سیستم ترمز (Brake system):
طبقـه بنـدی و مشخصـات پله برقی بر اساس کاربری