بخشی از پاورپوینت مواد و مصالح، عناصر حیاتی در صنعت ساختمانی و تولید محصولات. از سیمان و بتن گرفته تا فولاد و چوب، گچ، این مواد اساسی برای ساخت و ساز و تولید اشیاء هستند. مهمیت انتخاب و استفاده بهینه از مصالح در طراحی و ساخت سازه ها و محصولات به دقت و دانش تخصصی دارد. تاثیر زیست محیطی، کیفیت، و کارایی این مواد در طولانی مدت از مسائل اساسی است که مهندسین و تولید کنندگان باید مدیریت کنند.
گچ
گچ، ماده‌ای بی‌نظیر در حیات روزمره که بسیاری از افراد به ویژگی‌ها و کاربردهای آن آگاه نیستند. گچ قادر به جذب رطوبت و تبخیر آن تا 75% است، که از آن جهت استفاده‌های مختلفی بهره‌برداری می‌شود. از آنجا که می‌توان آب به گچ اضافه کرد و به حالت اولیه بازگرداند، به عنوان ملات انعطاف‌پذیر و چند منظوره استفاده می‌شود.
از لوازم خانه گرفته تا مصالح ساختمانی، گچ همیشه حضور دارد. برای قالب‌گیری از گچ استفاده می‌شود، حتی در سیمان برای کنترل زمان تشکیل گیرش. در هنگامی که در خیابان‌ها قدم می‌گذارید، ممکن است روی مسیر گچی‌ها و نقوش کودکانه‌ای که بر روی مرخصی کشیده‌اند، ببینید.
گچ حتی در دندانپزشکی برای قالب‌گیری از آن استفاده می‌شود، همچنین در تزئینات خودروها و پنجره‌های شیشه‌ای نقش دارد. به طور کلی، از خودکارها تا تجهیزات پزشکی، گچ در اشیاء متعددی کاربرد دارد، اما بسیاری از ما به وجود و اهمیت این ماده پی برده‌ایم.
تاریخچه و مقدمه ای بر استفاده از گچ
از قدیم الایام از گچ در ابنیه های مختلف استفاده می گردید.
قدمت استفاده بشر از گچ به 5000 سال پیش باز می گردد.
گچ از جمله مصالحی است که از ابتدا و احتمالاً تا انتهای صنعت ساخت ساختمان مصرف می گردد.
منابع تهیه گچ
- گچ از پختن و آسیاب کردن سنگ گچ بدست می آید.
- سنگ گچ پنجمین منبع از فراوان ترین منابع طبیعی است.
- معادن سنگ گچ تقریباً در تمام ایران وجود دارد.
انواع سولفات کلسیم آبدار
- سنگ گچ مرمری: مصرف گچ پزی نداشته و جزو سنگهای تزینی است.
- سنگ گچ مطبق: این سنگ لایه لایه یا خوشه ای بوده و مصرف گچ پزی ندارد.
- سنگ گچ معمولی: این نوع سنگ غیر بلوری بوده و مصرف گچ پزی دارد.
مصارف گچ
- صنعت ساختمان سازی (عمده ترین مصرف)
- مجسمه سازی
- قالب سازی
- کارهای طبی
- صنایع سیمان
- صنایع دارویی
- صنایع شیشه گری و چینی سازی
- صنعت کاغذ سازی
- پتروشیمی
- چرم سازی و دها مورد دیگر…
خواص گچ
- زودگیر بودن
- ازدیاد حجم به هنگام سخت شدن
- اکوستیک بودن گچ
- مقاومت در برابر حریق
- قیمت ارزان
- رنگ سفید خوش آیند
- آماده سازی سنگ گچ برای خوراک کوره
- استخراج از معدن با کمک روشهای گوناگون.
خرد کردن سنگ که در دو مرحله انجام می گیرد:
- اول: با کمک سنگ شکن به کلوخه های 40 سانتیمتری تبدیل می گردد.
- دوم: با کمک سنگ شکن های فکی به به ابعاد چند میلی متری تبدیل می شود.
الک کردن و بازگرداندن قطعات درشت به بخش سنگ شکن.
ذخیره سازی در سیلوها (به اندازه خوراک حداقل یک هفته).
تولید گچ ساختمانی از سنگ گچ
اگر به سنگ گچ 170 درجه سانتیگراد حرارت دهیم یک و نیم ملکول از آب خود را از دست داده و به گچ ساختمانی تبدیل می شود.
- انواع کوره های گچ پزی
- کوره های گچ پزی چاهی
- کوره های تاوه ای
- کوره های گردنده خفته
کوره های گردنده خفته
این کوره ها از یک استوانه چرخان با زاویه 4 درجه تشکیل شده است که طی چرخش خود سنگ گچ را به جلو برده و آن را گرم می نماید.
زود گیر بودن گچ
ملات تولیدی با گچ در مدت زمان 10 دقیقه سفت می شود
به همین دلیل کاربردهای فراوانی برای آن ایجاد شده است
خاصیت ازدیاد حجم گچ
گچ تنها ملاتی است که در موقع سخت شدن در حدود یک درصد به حجمش اضافه می شود.
به دلیل ازدیاد حجم گچ پس از مصرف کلیه خلل و فرج را پر نموده و ایجاد ترک و شگاف نمی نماید.
نوعی سیمان انبساطی نیز به تازگی تولید شده لیکن در بازار ایران وجود ندارد.
به دلیل عدم ایجاد خلل و فرج مکانی برای زندگی حشرات ایجاد نمی کند که این امر منجر به بهداشتی بودن کاربرد گچ می گردد.
مقاومت گچ در برابر آتش سوزی
با توجه به اینکه گچ پس از سفت شدن مجدداً به سنگ گچ با دو ملکول آب تبلور تبدیل می گردد می تواند به مدت دو ساعت و تا زمان تبخیر کامل آب خود در برابر سرایت آتش به سایر اماکن مقاومت کند.
خاصیت اکوستیک گچ
گچ می تواند 60 الی 75 درصد ارتعاشات را به خود جذب کرده و مانع پژواک صدا گردد.
این میزان جذب برای اطاقها، کلاسهای درس و حتی سالن های کوچک کافی است لیکن در سالنهای بزرگ موسقی باید از مواد مناسب تری استفاده گردد.
ارزانی گچ
گچ به علت ارزانی و سهل الحصول بودن در همه جا به مقدار کافی وجود دارد و به همین دلیل کاربرد فراوانی یافته.
تاریخچه به کارگیری آهک توسط انسان
تاریخ استفاده از آهک به دوران کشف آتش توسط انسان بر می گردد.
دیوار چین یکی از سازههای عظیمی است که در دوران باستان با کمک آهک ساخته شده است.
به کار گیری آهک
آهک به دلیل میل ترکیبی زیاد و ایجاد پوسیدگی در فلزات امروزه مصرف محدود تری نسبت به گذشته دارد.
با این حال هنوز برای افزایش مقاومت فشاری و کششی زیر سازی جاده ها و جلوگیری از رویش گیاهان استفاده می گردد.
مصارف آهک
- چینی سازی
- شیشه گری
- ذوب آهن
- صنایع غذایی
- تولید آجر و ماسه آهکی و…
سنگ آهک
- سنگ آهک در طبیعت به وفور یافت می شود.
- سنگ آهک اگر خالص باشد سفید رنگ است.
- سنگ آهک ناخالص با توجه به نوع ناخالصی به رنگهای مختلف دیده می شود.
فرمول شیمیایی سنگ آهک خالص به صورت زیر است:
- سنگ آهک پرمایه و کم مایه
- اگر معدنی از سنگ آهک دارای 90 درصد از سنگ مذکور باشد به آن معدن پرمایه می گویند.
- اگر معدنی کمتر از 75 درصد سنگ آهک داشته باشد به آن معدن کم مایه گفته می شود.
فهرست مطالب
تاریخچه و مقدمه ای بر استفاده از گچ
منابع تهیه گچ
انواع سولفات کلسیم آبدار
مصارف گچ
خواص گچ
آماده سازی سنگ گچ برای خوراک کوره
تولید گچ ساختمانی از سنگ گچ
انواع کوره های گچ پزی
کوره های گردنده خفته
خواص گچ
زود گیر بودن گچ
خاصیت ازدیاد حجم گچ
مقاومت گچ در برابر آتش سوزی
خاصیت اکوستیک گچ
ارزانی گچ
خاصیت الاستیسیته گچ
رنگ گچ
خاصیت رنگ پذیری گچ
سخت شدن گچ
مقاومت گچ در برابر آب
مقاوم نمودن گچ در برابر آب
تولید ملات گچ
زمان سفت شدن ملات گچ
اندازه گیری زمان شروع و پایان گرفتن گچ
تغییر خواص گچ با افزودن موادی به آن
زمان مصرف گچ از لحاظ دما
گچ کشته
تفاوت خشک شدن گچ و سخت شدن آن
اندازه دانه های گچ
علل ترک خوردن گچ کاری
دلیل استفاده از مخلوط کچ و خاک رس
دوغ آب گچ
واکنش متقابل گچ و فلزات
مقاوم نمودن اندود گچ معمولی در برابر آب
مقاومت فشاری و کششی گچ
انبار کردن گچ
شرایط انبار داری گچ پاکتی
تاریخچه به کارگیری آهک توسط انسان
روند تهیه سیمان
محلهای مصرف شن و ماسه
نسوزها
تعریف مواد نسوز
تاریخچه کاشی
خواص قیر
انواع قیر در طبیعت
موارد مصرف چوب در صنایع
مشخصات کلی شیشه
تعریف پلاستیک ها
خواص (مزایای) پلاستیک ها