کنترل کیفیت پلاستیک و لاستیک و روشهای تزریق
پلاستیک
لاستیک
روشهای تزریق
پلاستیک چیست؟
پلاستیک محصولی است که به منظورهای مختلفی بکار می رود.پلاستیک ممکن است سخت یا نرم باشد شفاف یا مات باشد.می تواند شبیه چوب یا چرم یا ابریشم بنظر آید.می تواند در ساخت اسباب بازی یا دریچه های قلب بکار رود.در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰۰ نوع پلاستیک مختلف وجود دارد.مواد خام اولیه برای تهیه پلاستیک عبارتند از نفت و گاز .این سوخت های فسیلی بعضا با اکسیژن و کلر برای ساخت انواع پلاستیک ترکیب می شوند.خیلی از چیزهایی که می خرید در پوششها و بسته بندی های پلاستیکی عرضه می شوند .
بعضی از انواع پلاستیک ها قابل بازیافت هستند و برخی قابل بازیافت نیستند.خیلی ها فکر می کنند که پلاستیک ها پسماندهایی هستند که در نهایت غیر قابل تبدیل هستند یا از آنجا که سوختهای فسیلی را مصرف می کنند آنها را انرژی خوار می نامند.در صورتی که چنین نیست وپلاستیکها از لحاظ انرژی و مصرف آن بسیار با صرفه عمل می کنند .یعنی انرژی خیلی کمتری برای ساخت یک بطری پلاستیکی نسبت به ساخت بطری شیشه ای مصرف می شود.همچنین از آنجایی که پلاستیکها وزن سبکی دارند انرژی کمتری برای حمل آنها مصرف می شود.گرچه پلاستیکها به طور کلی سبک هستند ولی دفع آنها در محلهای دفن زمینی گزینه ی خوبی نیست بلکه دو راه دیگر هم وجود دارد بازیافت و زباله سوزی .کاربری این روش ها موجب بازپس گیری برخی ارزشهای پلاستیک می شود که میتواند در ساخت دوباره اقلام پلاستیکی به کار آید.
صنعت پلاستيک ها با توجه به ارتباط شديد آن با صنعت نفت از اهميت زيادي برخوردار است.
تصور جهان پیشرفته کنونی بدون وجود مواد پلیمری مشکل میباشد. امروزه این مواد جزیی از زندگی ما شده‌اند و در ساخت اشیای مختلف ، از وسایل زندگی و مورد مصرف عمومی تا ابزار دقیق و پیچیده پزشکی و علمی بکار می‌روند. کلمه پلیمراز کلمه یونانی (Poly) به معنی چند و (Meros) به معنای واحد با قسمت بوجود آمده است. در این میان ساختمان پلیمرها با مولکولهای بسیار دراز زنجیر گونه با ساختمان فلزات کامل متفاوت است. این مولکولهای بلند از اتصال و بهم پیوستن هزاران واحد کوچک مولکولی مرسوم به منومر تشکیل شده‌اند.
البته تا اوایل قرن نوزدهم میلادی توجه زیادی به مواد پلیمری نشده بود بومیان آمریکای مرکزی از برخی درختان شیرابه‌هایی استخراج می‌کردند که شیرابه بعدها نام لاتکس به خود گرفت. در سال 1829 ، دانشمندان متوجه شدند که در اثر مخلوط کردن لاتکس طبیعی با سولفور و حرارت دادن آن ماده‌ای قابل ذوب ایجاد می‌شود که می‌توان از آن محصولات مختلفی نظیر چرخ ارابه یا توپ تهیه کرد. در سال 1909 میلادی فنل فرمالدئید موسوم به باکلیت ساخته شد که در تهیه قطعات الکتریکی ، کلیدها ، پریزها و وسایل مصرف زیادی دارد.
در اثنای جنگ جهانی دوم موادی مثل نایلون پلی اتیلن ، اکریلیک موسوم به پرسپکس به دنیا عرضه شد. نئوپرن را شرکت دوپان در سال 1932 ابداع و به شکل تجارتی ابتدا با نام دوپرن و بعدها نئوپرن عرضه کرد.
تقسيم بندي پلاستيک ها بر اساس بنيان اصلي:
1- طبيعي
2- نيمه مصنوعي
3- پلاستيک هاي مصنوعي يا صنعتي
در مورد پلاستيک هاي طبيعي ميتوان به موادي چون رزين ها اشاره کرد .
در مورد پلاستيک هاي نيمه مصنوعيبه ماده اي چون گازئين که ريشه اصلي آن شير مي باشد اشاره مي شود که در ساخت” دسته برس، دکمه و چسب چوب “کاربرد دارد.
اما پلاستيک هاي صنعتي که کاربرد فراواني پيدا کرده اند قطعات فراواني مثل چرخ دنده ها قطعات تلفن را شامل مي شوند.
خواص عمده پلاستيک ها :
1- سبک بودن
2- عايق حرارت بودن
3- عايق الکتريسته بودن
4- شفاف بودن
5- رنگ پذیري
6- مقاوم در برابر شرايط جوي
7- مقاوم در برابر حلال هاي شيميايي
8- بهداشتي بودن
9- سهولت شناخت
10- ارزاني
11- سازگاري با شرایط مختلف
12- کاربرد متنوع
تقسيم بندي پلاستيک ها
1- گرما سخت ها) (Thermoset
2- گرما نرم ها (Thermoplastic)
ترموپلاستیک : موادی هستند که امکان ذوب و شکل دهی مکرر آنها البته به بهای افت فیزیکی و مکانیکی وجود دارد و با توجه به روشهای معمول شکل دهی همچون قالبگیری تزریقی ، اکستروژن ، ترمو فرمینگ و نظایر آن می توان این مواد را به اشکال مختلف تبدیل کرد. از جنبه تجارتي گرما نرم ها به دو دسته تقسيم مي شوند . سفت و انعطاف پذير که گرما نرم هاي انعطاف پذير مقادير کشيدگي طولي نسبتاً زيادي در نقطه پارگي دارند ( تا حدود 500 در صد ) مثل پلي اتيلن و پلي وينيل کلرايد . با اين وجود بعضي از گرما نرم ها مي تواند تا حد بعضي از الاسترمر ها کشيدگي طولي نشان دهند . ولي کاملاً با آنها تفاوت دارند که مهمترين وجه آن گرما نرم کشيده مي شود و رها مي شود به حالت اوليه خود بر نمي گردد .
ترموست : موادی هستند که به دلایلی چون Tg بالا ، پایداری حرارتی زیاد ، مقاومت شیمیایی خوب و خواص مکانیکی مطلوب از دامنه کاربرد وسیعی برخوردارند ، این پلیمرها توانایی ایجاد اتصالات عرضی و شبکه ای شدن دارند که بدین ترتیب قابلیت ذوب و انحلال آنها سلب می شود و بر خلاف ترموپلاستیک ها پس از یکبار فرایند شکل دهی ، شکل نهایی و دائمی خود را پیدا می کنند و قابلیت بازیافت ندارند .
فرایند های شکل دهی ترمو پلاستیکها :
1- اکستروژن : اکستروژن را می توان به عنوان مادر فرایندهای شکل دهی پلاستیک یاد کرد که برای محصولات پیوسته مورد استفاده قرار می گیرد . این فرایند در دستگاه اکسترودر و با ذوب پلاستیک و عبور دادن تحت فشار آن از داخل یک دای انجام می گیرد.
2- قالبگیری تزریقی : فرایندی است که در آن مواد پلاستیکی در اثر حرارت گرم وذوب می شوند و به داخل قالب که شکل نهایی قطعه را تشکیل می دهد تزریق شده و بعد از سرد شدن مذاب ، قالب باز شده و قطعه نهایی خارج می شود .
3- قالبگیری بادی : فرایندی قدیمی است که برای تولید محصولات تو خالی همچون ظروف نگهدارنده مایعات بکار می رود.
4- ترموفرمینگ : یکی از قدیمی ترین فرایند های شکل دهی پلاستیک هاست که در آن با اعمال حرارت به یک پلاستیک و نرم کردن آن می توان پلاستیک را شکل داد .
5- کلندرینگ : روشی است برای تولید سریع ورق و فیلم که قابلیت استفاده برای تمامی پلاستیکها را دارد .
MFI ( اندیس جریان )
وزن پلیمر خروجی از یک اوریفیس طی مدت 10 دقیقه و تحت شرایط دمایی و فشار مشخص می باشد که هر چه بیشتر باشد میزان سیالیت مذاب بیشتر خواهد شد .
لاستیک
لاستيک به عنوان ماده اي که داراي خاصيت کشساني (الاستيک) است تعريف مي شود. به طوري که مهمترين خاصيت آن کش آمدن محسوب مي شود به طوري که گاهي تا 60 برابر طول اوليه خود کش مي آيد. لاستيک طبيعي در موقع کش آمدن حرارت ار از دست مي دهد و در زمان برگشت حرارت را جذب مي کند.
لاستيک فاسد شدني نيست و به طور عادي نياز به روغن کاري ندارد. سختي آن با گذشت زمان افزايش مي يابد به طوري که پس از ولگانيزه کردن لاستيک (ترکيب کردن با گوگرد) پس از چند ساعت در دماي معمولي سختي آن به شدت افزايش پيدا مي کند. بسياري از لاستيک ها در اثر ارتباط با سيالاتي چون نفت خام دچار تورم و کاهش مقاومت تنشي و کاهش قابليت ازدياد طول مي شود بعضي لاستيک ها تابع درجه حرارت مي باشد به طوري که در درجه حرارت هاي پايين سختي لاستيک افزايش يافته و حالت ارتجاعي لاستيک کاهش پيدا مي کند.
صنعت لاستيک پس از کشف نحوه ولکانيزه کردن آن (در سال 1839) اکنون به عنوان يک صنعت اقتصادي بسيار مهم ظهور يافته است و بسياري از قطعات و محصولاتي لاستيکي در بازار به چشم مي خورند از جمله آنها مي توان به تاير کاميون ها و ساير وسايل حمل و نقل، شيلنگ ها، تسمه هاي نقاله، فرش ها و صفحات لاستيکي، تسمه هاي V شکل، پاشنه وتخت کفش، اسفنج هاي لاستيکي و بسياري ديگر از قطعات اشاره کرد.
طبقه بندي لاستيک ها درحالت کلي:
1-لاستيک طبيعي
2-لاستيک مصنوعي
آميزکاري لاستيک با استفاده از موادزير انجام مي گيرد:
1)الاسترمر يا الاستومرها
2)پخت کننده ها
3)پرکننده ها
4)نرم کننده ها
5)چسباننده ها
6)آنتي اکسيدان ها
7)رنگين کننده ها
8)ديرسوزها کننده ها
فهرست مطالب
کنترل کیفیت پلاستیک و لاستیک و روشهای تزریق
پلاستیک
تقسيم بندي پلاستيک ها بر اساس بنيان اصلي:
خواص عمده پلاستيک ها :
تقسيم بندي پلاستيک ها
فرایند های شکل دهی ترمو پلاستیکها :
MFI ( اندیس جریان )
لاستیک
طبقه بندي لاستيک ها درحالت کلي:
آميزکاري لاستيک با استفاده از موادزير انجام مي گيرد:
کنترل کیفیت در صنعت لاستیک
تعريف فوم
اجزاي فرمولاسيون فومهاي پلي يورتان
افزودنيها
نمونه هایی از قطعات