عید نوروز در فرهنگ اسلامی و آیین ها و اساطیر ایرانی
اسلام و عید نوروز
نوروز را ایرانیان گرامی می‌دارند و آیینی است کهن که گرچه طی هزاران سال دگرگون یافته، اما هرگز از میان نرفته و از سوی اقوام و مذاهب مختلفی که در سرزمین ایران حضور پیدا کرده‌‌اند، مهر تأیید خورده است.
نوروز واژه‌ای است مرکب از دو جزء که روی هم به معنای روز نوین است و بر نخستین روز از نخستین ماه سال خورشیدی آن گاه که آفتاب به برج حمل انتقال می‌‌‌یابد گذارده می‌شود. و اصل پهلوی این واژه نوک روچ یا نوک روز بوده است.
بیرونی در تعریف نوروز نقل می‌کند نخستین روز است از فروردین ماه و از این جهت روز نو نام کردند، زیرا که پیشانی سال نو است و آنچه از پس اوست از این پنج روز همه جشن‌هاست.
مورخین و محققان درباره جایگاه نوروز با هم اختلاف دارند. به نظر می رسد آریائی‌ها از مهاجرت به فلات ایران و هم مرز شدن با تمدن میان رودان سال را به دو قسمت تقسیم می‌‌کردند
که هر یک با انقلابی شروع می‌شد و دو جشن نوروز و مهرگان سرآغاز این دو انقلاب بودند. یعنی هنگام انقلاب تابستانی جشن نوروز گرفته می‌شد و زمان انقلاب زمستانی جشن مهرگان پاس داشته می‌شد. برخی معتقدند که جشن نوروز و مهرگان جشنی بوده است که در ایران قبل از ورود آریائی‌ها وجود داشته است و اقوام قبل از آریائی‌ها که در فلات ایران ساکن بوده‌اند به آن عمل می‌کرده‌اند.
منشأ پیدایش عید نوروز
نخستن محاسبه ی فصل ها بی گمان درهمه ی جامعه ها با گردش ماه که تغییرآن آسان تردده می شود صورت گرفت وبالاخره نارسایی ها و نا هماهنگی هایی که تقویم قمری با تقویم دهقانی داشت محاسبه و تنظیم تقویم بر اساس گردش خورشید صورت پذیرفت.
عید نوروز چیست
مقدمه:
انسان از نخستین سال های زندگی اجتماعی زمانی که از راه شکار و گرد آوری خوراک های گیاهی روزگار می گذراند متوجه بازگشت و تکرار برخی از رویدادهای طبیعی یعنی تکرار فصل ها شد. زمان یخ بندان ها موسم شکوفه ها هنگام جفت گیری پرندگان و چرندگان را از یکدیگر جدا کرد نیاز به محاسبه در دوران کشاورز یعنی به دانستن زمان کاشت و برداشت فصل بندی ها و تقوم دهقانی وزراعی را به وجود آورد.
نخستن محاسبه ی فصل ها بی گمان در همه ی جامعه ها با گردش ماه که تغییرآن آسان تردده می شود صورت گرفت وبالاخره نارسایی ها و ناهماهنگی هایی که تقویم قمری با تقویم دهقانی داشت محاسبه و تنظیم تقویم براساس گردش خورشید صورت پذیرفت.
سال در نزد ایرانیان همواره دارای ۴ فصل نبود. زمانی شامل دو فصل زمستان ده ماهه و تابستان دو ماهه بوده است و زمانی دیگر تابستان هفت ماه و زمستان پنج ماه بوده است و سرانجام از زمان نسبتأ کهن به چهار فصل سه ماهه تقسیم گردده است.گذشته از ایران :سال و ماه سغدی، خوارزمی ها سیستان هادرشرق وکاپادوکی ها و ارمنی ها در مغرب ایران بدون کم و زیاد همان سال و ماه ایران است.
عید نوروز از چه زمانی شروع شد
مردم شناسان براین عقیده دارند که درمان قوم ها و گروهای کهن از دوران کشاورزی همراه با مرحله ای از کشت یا برداشت بود. و بدین جهت است که آغاز سال نو در بیشتر کشورها و آیین ها در نخستن روزها پائیز زمستان و بهار می باشد.
مورخان در کشاکش تارخ کهن ایران زمین از نوروز بزرگترین آیین و جشن ملی ایران یاد کرده اند و همه نوروز را به معنای روز نو نوشته اند که در نخستن روز از نخستن ماه یعنی فروردین ماه سال خورشدی است و آن هنگامی است که روز و شب با هم برابر گردند روز اول ماه فروردن ابتدای بهار است که رسدن به برج حمل است و گویند که خداوند در آن روز از آفرینش جهان آلوده شد در زمینه پیدایش نوروز افسانه های متفاوتی وجود دارد اما در نهایت باید گفت که پیدایش نوروز تحت ریشه در واقیعت طبیعت و سپس گاهشماری آریایی دارد.
عید نوروز در فرهنگ اسلامی
با اینکه در قرآن کریم به نوروز و نیز به اعیاد اسلامی اشاره ای نشده است، لیکن بخشی از روایات اسلامی به تجلیل و تکریم از عید اختصاص دارد. این مقاله پس از آنکه نظر قرآن و روایات اسلامی را درباره ( عید ) جویا می گردد به بررسی مجملی از جایگاه ( نوروز) در فرهنگ اسلامی می پردازد.
عید در قرآن کریم
واژه ( عید ) در قرآن کریم تنها یکبار در آیه ۱۱۴، سوره مائده آمده است: ( عیسی ابن مریم گفت بارالها! ای پرودگار تو ما از آسمان مائده ایفرست تا این روز برای ما و کسانی که پس از ما آیند روز عید مبارکی گردد و آیت و حجتی از جانب تو برای باشد، که تو بهترین روزی دهندگانی عیسی بن مریم این دعا را آن هنگام که حورایون به او گفته بودند که : ای عیسی ابن مریم، آیا خدای تو می تواند برای ما از آسمان مائده فرستد؟
عیسی در پاسخ آنان می گوید: اگر ایمان آورده اید از خدا بترسید! و هرگز شک در قدرت خدا و یا شک در اجابت دعای پیغمبر خدا نکنید. حواریون گفتند ( ما شک نکرده ایم لیکن ) می خواهیم که از آن مائده آسمانی تناول کنیم تا دل های ما مطمئن شود ( و بر یقین ما بیفزاید ) و تا به راستی عهدهای تو پی بریم و بر آن گواه باشیم . عید خود مصدری است مانند عود به معنای بازگشتن و به همین مناسبت، سالگردها و یادبودها را ( عید ) گویند. البته، این نامگذاری به یادبودهای خوش وتوام با شادمانی اختصاص دارد.
(عید) روزی است که در آن سود و منفعتی به دست بیاید و در شرع مقدس اسلام، روزهای اضحی و فطر عید نامیده می شوند. که در عید اضحی قربانی، و در عید فطر زکات فطره مطرح است. نیز می توان گفت، عید آن روزی است که در آن نماز ویژه ای برگزار کنند، یا روزی است که مجمعی در آن فراهم آید، و یا آنکه عید روزی است که خلق از ماتم به شادمانی ( عود ) کنند،
عید نوروز از نظر اسلام
یا روزی است که زندانیان را از زندان رها کنند، و یا کودکان را از مکتب بیرون فرستند، یا روزی است که تفاوتی میان درویش و توانگر نباشد، یا آنکه ( عید ) روز شریف و ارجمندی می تواند باشد.از آیه ( مائده ) استفاده می شود که حضرت عیسی و مسیح روز نزول مائده را که سال روز وقوع یک معجره الهی در تاریخ است برای همه انسان ها ( عید ) قرار داده است، تا این روز آیت و حجتی از جانب خداوند برای مردمان در تمامی اعصار بوده باشد و به میمنت این پدیده پر برکت همه ساله شادمانی و خجستگی آن روز تکرار گردد.
از آنجا که ( مائده ) به معنای خوان پر نعمت، تنها دوبار در سوره مائده آمده است، می توان گفت نزول رزق از آسمان به درخواست حضرت عیسی مسیح ( ع ) ویژگی خاصی داشته است که به خاطر آن عنوان ( مائده ) را به خود گرفته است. راغب اصفهانی می گوید: ( مائده طبق و خوانی است که در آن طعام باشد که هم به آن طبق و هم به طعام مائده گفته می شود. بنابر این، عید در این آیه اشاره دارد به نزول یک برکت آسمانی در پوشش طبق یا طبق هایی از طعام و خوردنی که می تواند تکرار و بازگشت آن روز نیز همان برکات را به همراه داشته باشد و از این جهت ، آیت و حجتی دیگر از جانب خداوند متعال برای انسان ها و فرصتی دیگر برای ایجاد ارتباط با خدا و ذکر و یاد او در دل ها و زبان ها بوده باشد.
عید در روایات اسلامی
فهرست مطالب
۱. در فرهنگ اسلامی
۱-۱- ( عید ) در قرآن کریم :
۲-۱- عید در روایات اسلامی :
۳-۱- عید نوروز و آداب آن :
۴-۱- نماز عید نوروز:
۵-۱- دعای عید نوروز:
۲- در آیین ها و اساطیر ایرانی :
۱-۲- جشن :
۲-۲- جشن نوروز
۳-۲- نوروز کوچک و نوروز بزرگ
۴-۲- نوروز و فروشی ها:
۵-۲- پیوند نوروز با آب:
-۲- نوروز پیروز:
۷-۲- نوروز روز دین و روز پادشاهی :
۸-۲- نوروز و سلیمان
۹-۲- نوروز و خوان هفت سین:
کتابنامه: