بخشی از متن پاورپوینت حمل و نقل دریایی
سیستم حمل و نقل دریایی
تسهیلات ثابت
تسهیلات خشکی (اسکله، انبار روباز و سربسته، جرثقیلها و محوطههای بندری)
تسهیلات دریایی (علائم دریایی(بویهها، بیکنها، ریکنها و چراغها)، موج شکنها و . . . )
کریدورهای دریایی (بندر به بندر، پاندولی، دور دنیا)
تجهیزات متحرک
انواع شناورها
تجاری (مسافربری، فلهبرها، کالای عمومی و کانتینری، تانکرها و نفتکشها)
خدماتی (لایروبها، یدکشها و نقشهبردارها)
ماهیگیری
تحقیقاتی
سیستمهای کنترلی
سیستمهای کمک ناوبری (سیستمهای رادیویی، ماهوارهای و رادارها)
سیستمهای راهنمایی کشتیها (فردی و سیستمهای VTS)
نقش و جایگاه حمل و نقل دریایی در اقتصاد
بالغ بر 90 درصد تجارت جهانی حمل و نقل از طریق دریا صورت میپذیرد. میزان تجارت دریایی جهان طی 30 سال اخیر (تا 2010) بیش از 3 برابر شده است.
ویژگیهای خاص صنعت حمل و نقل دریایی:
1- حمل و نقل دریایی از بازار آزاد برخوردار است.
2- حمل و نقل دریایی بواسطه هزینه پایین و بهرهمندی از اقتصاد مقیاس رقابتی است.
3- صنعت کشتیرانی نظام مند بوده و از ساختار مناسبی برخوردار است.
بررسی و تحلیل جایگاه انرژی در حمل و نقل دریایی کشور
بر اساس آمارهای سال 1388 کتاب حمل ونقل و انرژی، بیش از 85 درصد مصرف انرژی بخش حمل و نقل کشور مربوط به زیربخش جادهای بوده است. بخش دریایی حدود 10 درصد انرژی مورد نیاز بخش حمل و نقل کشور را مصروف نموده و حال آنکه بخش هوایی حدود 3 درصد و بخش ریلی کمتر از یک درصد انرژی مصرف نموده است
رشد مصرف انرژی در بخش دریایی نیز جای بسی تامل دارد. حمل و نقل دریایی طی 10 سال اخیر سالیانه 18.2 درصد رشد داشته و اوج رشد مربوط به بازه زمانی سالهای 1385 تا 1386 و نیز 1387 تا 1388 بوده بنحوی که طی این سالها مصرف انرژی بخش دریایی بترتیب 2.6 و 2.8 برابر شده است و این درحالی است که چنین رشدی را در تعداد ناوگان دریایی (با وجود افزایش نسبی تعداد ناوگان) طی این دورهها، شاهد نبودهایم.
اگر سوخت از مجاری غیرقانونی قاچاق نشده باشد، این رشد قابل بسختی قابل توجیه است.
حفظ محیط زیست در حمل و نقل دریایی
بیشترین آثار منفی حمل ونقل دریایی در زمینه مسائل محیط زیست مربوط به آلودگی آب است. در حمل و نقل دریایی نیز مهمترین بخش آلوده کننده آب مربوط به حمل و نقل محمولههای نفتی و تخلیه آب توازن کشتیهاست که هر دو برای اکوسیستم دریا ایجاد اشکال مینمایند. در این خصوص پس از حادثه کشتی Exxom Valdez در سال 1989 مقرراتی مبنی بر دو جداره کردن کشتیهای نفتی تصویب شد که بر این اساس تا سال 2010 بایستی کلیه تانکرهای نفتی دوجداره شده باشند.
در زمینه آلودگی هوا نیز صنعت کشتیرانی طی سالهای اخیر نقش داشته است. در حال حاضر سالیانه حدود 1 میلیارد تن گاز کربنیک از موتور کشتیها منتشر میشود. سهم کشتیها در آلودگی محیطزیستی دنیا برابر است با 2.7 درصد تولید گازکربنیک جهان، 10 درصد اکسید سولفور و حدود 30 درصد اکسید نیتروژن جهان. از همین رو در ضمیمه کنوانسیون MARPOL مبحث قوانین مربوط به جلوگیری از آلودگی هوا توسط کشتیها قویاً مطرح و کشتیرانیها ملزم به استفاده از سوختهای با کیفیت بالا شدهاند. البته این بخش کنوانسیون از سال 2015 در منطقه دریای بالتیک و آمریکا و تا سال 2025 در کل جهان لازم الاجرا خواهد بود.
چالش های مهم حمل و نقل دریایی کشور
نحوه رسیدن به جایگاه قدرت اول منطقه در بخش حمل و نقل دریایی (بر اساس سند چشم انداز 1404)
چگونگی مقابله با تحریمهای اقتصادی و محدودیتهای عملیاتی بینالمللی
نحوه جبران عقبماندگیهای انباشته در حوزه لجستیک پسکرانه
بهرهوری پایین در عملیات بندری خصوصاً در بخش تخلیه و بارگیری کشتیها
عدم تناسب میان تکالیف و اهداف برنامههای توسعه با توجه به امکانات و منابع در اختیار
نحوه تامین کسری منابع مالی اجرای طرحها و پروژههای سرمایهای
نوع و چگونگی حضور بخش خصوصی در صنعت حمل و نقل دریایی و نحوه تعامل آن با بخش دولتی
با توجه به اینکه بیش از 90 درصد تجارت از طریق دریاست، چگونگی تضمین توسعه مستمر تجارت
مسائل روز افزون محیط زیست دریایی و نحوه مقابله با آنها
تبعات بحران اقتصادی جهان و بوجود آمدن ظرفیت خالی قابل توجه در صنعت کشتیرانی کشور
توسعه کند بنادر خشک
ضوابط دست و پاگیر گمرکی و تشریفات بوروکراتیک موجود بر سر راه کالاهای وارداتی، صادراتی و ترانزیتی
کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه حمل و نقل دریایی کشور
عدم هماهنگی کافی بین ارگانهای دریایی کشور
حوادث و سوانح ناشی افزایش تردد کشتیها
عدم انعطاف پذیری قوانین و مقررات حاکم بر بخش جهت رقابت با بنادر منطقه،
کمبود امکانات، عدم همگامی پیشرفت تکنولوژی موجود در بنادر با تکنولوژی نسل جدید
توسعه تجهیزات سختافزاری و بکارگیری نرمافزارهای تخصصی و پیشرفته
به روز نبودن نقشه های دریایی کشور از نقطه نظر هیدروگرافی
فراگیر نبودن سیستم های مناسب حمل و نقل پشتیبانی (ریلی، هوایی، جاده ای) برای همه بنادر
فاصله بین بنادر اصلی و مراکز صنعتی مهم
عدم تناسب ظرفیت های ایجاد شده در بنادر با امکانات پسکرانه ای و شبکه حمل و نقل ریلی و جاده ای
عدم وجود مراکز مجهز نگهداری و توزیع کالا در مناطق پشتیبانی بنادر
نحوه جذب سرمایه گذاری خارجی در بنادر کشور
کمبود شدید کارگاههای ساخت و تجهیز شناور
ظرفیت پایین کارخانجات کشتیسازی داخلی
مشکل جدید بیمه کشتیهای تجاری کشور خصوصاً تانکرها
وجود قوانین و مقررات داخلی قدیمی و روشهای اجرایی ناهماهنگ و زمانبر اداری.
نحوه مواجهه با مسئله دزدان دریایی
کاهش تمایل نیروی انسانی متخصص (ایرانی) برای اشتغال در صنعت دریانوردی کشور
عدم سرمایهگذاری مناسب بر مقوله با اهمیت سوخت رسانی به شناورهای کل منطقه
فهرست مطالب
فصل اول : کلیات و مفاهیم حمل و نقل دریایی
فصل دوم : مروری بر وضعیت موجود حمل و نقل دریایی کشور
فصل سوم : تحلیل و ارزیابی وضعیت موجود و تبیین چالش ها و مشکلات پیش رو
فصل چهارم : بررسی سیر تحولات حمل و نقل دریایی در دنیا
فصل پنجم : مروری بر اسناد بالادستی راهبردی حمل و نقل کشور با محوریت حمل و نقل دریایی
فصل ششم : تدوین چشم انداز، اهداف کلان و راهبردهای حمل و نقل دریایی کشور